W
momencie powstania, obiekt pozostawał nieco poza granicami miasta. Dziś, gdy Reykjavik przekroczył swoje pierwotne granice muzeum, jest łatwo dostępne dla wszystkich przebywających w stolicy.
W Reykjaviku działa całkiem sporo muzeów. Są wśród nich miejsca mniejsze i większe, dość typowe oraz te zupełnie dziwne. Z pewnością nie są najważniejszym punktem zwiedzania Islandii, ale w ramach wolnego czasu niektóre z nich warto odwiedzić.
Zobacz jakie muzea można zwiedzić w Reykjaviku i które z nich – moim zdaniem – warto.
Reykjavik to urocze, kolorowe miasteczko, które często służy za bazę wypadową do zwiedzania Islandii, ale samo w sobie jest raczej jej pomniejszą atrakcją. Przyjeżdżamy na Islandię zobaczyć jej przepiękną przyrodę, więc większość czasu planujemy spędzić poza miastami. Zwiedzanie Reykjaviku najlepiej zrealizować przy okazji, na koniec wyjazdu, jeśli mamy wolne pół dnia, a wszystkie ciekawsze miejsca już zwiedzone.
O tym co w ogóle warto zobaczyć w Reykjaviku i jak zaplanować spacer, by zobaczyć wszystko co w nim najciekawsze przeczytasz w tym artykule: Co i jak warto zobaczyć w Reykjaviku.
Jednak jeśli pogoda jest wyjątkowo nieprzyjazna, masz wolny dzień lub chcesz nie tylko obejrzeć, ale też nieco głębiej poznać Islandię – jej przyrodę, historię i kulturę – na pewno warto zajrzeć do muzeów wymienionych poniżej.
Mapa: Najciekawsze muzea w Reykjaviku
Árbæjarsafn (ang. Arbaer Open Air Museum; dosł: kolekcja Arbaer) to skansen w Reykjaviku, prezentujący codzienne życie mieszkańców Islandii w XIX i XX wieku.
Wizyta w skansenie Arbaer jest ciekawą wycieczką edukacyjną szczególnie w ładny dzień, kiedy mamy wolne 2-3 godziny na zwiedzanie miasta. Skansen czynny jest cały rok i prezentuje około 30 zabytkowych domów i budynków. Większość z nich pochodzi z bezpośredniej okolicy dzisiejszego muzeum lub została tu przeniesiona z centrum Reykjaviku. Do wszystkich budynków można wejść i obejrzeć ich wystrój. Skansen bardzo ciekawie prezentuje nie tylko różnice między współczesnością, a realiami XIX w., ale także uderzające różnice pomiędzy ubogim życiem na wsi i bogatym w mieście.
Budynki to m.in. tradycyjny rynek miejski, szkoła, zabudowania wiejskie (kuźnia, stajnia, spichlerz, kurnik i in.), kościół, warsztat samochodowy, stacja benzynowa, a nawet harcerskie schronisko górskie z 1920 r. Z bliska możemy także obejrzeć szyb wiertniczy sprowadzony na Islandię w celu poszukiwania złota, a finalnie wykorzystywany do odwiertów gorącej wody geotermalnej. Znajduje się tu także tzw. dom norweski – jeden z autentycznych domów, które na początku XX w. sprowadzano na Islandię w częściach (wyprodukowanych w Norwegii właśnie) i na miejscu tylko je montowano.
W muzeum odbywają się liczne wystawy i imprezy, które podkreślają konkretne okresy w historii Reykjaviku: dni rzemiosła, ekspozycje zabytkowych samochodów, wystawy bożonarodzeniowe i wiele innych. Po terenie przechadzają się także pracownicy muzeum w tradycyjnych islandzkich strojach, a w okresie letnim zwiedzający mogą zobaczyć w muzeum także zwierzęta domowe.
Ze skansenu rozpościera się piękny widok na Reykjavik, ponad doliną Ellidaar – rozległym terenem rekreacyjnym na świeżym powietrzu, z pięknymi gajami i malowniczymi krajobrazami.
Muzeum Arbaer powstało w 1957 roku i było odpowiedzią na rozwój lokalnych koncernów i spowodowany nim zanik lokalnej kultury i tradycji.
Pierwsze starania o założenie muzeum pojawiły się w 1942 roku, kiedy to rada miejska otrzymała petycję w tej sprawie. Prośba ta została dobrze przyjęta i przesłana do Stowarzyszenia Reykjavik, grupy zajmującej się historią lokalną. Mniej więcej w tym czasie rozpoczęło się systematyczne gromadzenie dokumentów dotyczących historii miasta, co stworzyło podwaliny dla archiwum miejskiego.
W 1947 roku rada miejska podjęła decyzję o założeniu Muzeum Miejskiego w Reykjaviku i zorganizowaniu wystawy poświęconej historii miasta. Wydarzenie to miało miejsce w nowo wybudowanym Muzeum Narodowym w 1949 roku i było okazją do pierwszej akcji zbierania eksponatów związanych z historią miasta.
W 1957 roku Rada Miejska wyraziła zgodę na utworzenie muzeum na terenie dawnego gospodarstwa Arbaer. Miejsce to było już od dłuższego czasu popularnym przystankiem dla osób podróżujących z i do Reykjaviku, Obiekt został otwarty latem 1957 r. W 1968 roku Muzeum Historyczne w Reykjaviku i skansen Árbær zostały połączone pod nazwą Árbæjarsafn.
Wystawa osadnictwa (isl. Landnámssýningin, ang. The Settlement Exhibition) to wystawa przybliżająca życie pierwszych islandzkich osadników (de facto: Wikingów).
Organizatorem wystawy (podobnie jak skansenu Arbaer i Muzeum Morskiego) jest Muzeum Miejskie w Reykjaviku, a otwarto ją w 2006 roku. Eksponaty pochodzą z wykopalisk archeologicznych, realizowanych na terenie Reykjaviku od 2001 roku. To właśnie w czasie ich trwania znaleziono pozostałości jednej z najstarszych islandzkich budowli wzniesionych przez człowieka. Fragment ściany sprzed 871 roku i zagrody jednobudynkowej (tzw. longhouse) z X wieku, bo o nich właśnie mowa są centralnym elementem wystawy. Oprócz nich w hali ekspozycyjnej znajdują się również przedmioty z epoki Wikingów, znalezione w centralnym Reykjaviku i na wyspie Videy.
Forma wystawy jest bardzo ciekawa i zachęcająca do zwiedzania. Zaglądając do okienek rekonstrukcji, dowiadujemy się, jak przed wiekami wyglądały domy islandzkich osadników, jakimi technikami je wznoszono, jak korzystali z nich właściciele. Przy multimedialnym stole obejrzymy też duży model budynków i poznamy szczegółowe informacje na temat życia i pracy osadników oraz ciekawe wnioski z badań archeologicznych.
Można też skorzystać z dotykowych ekranów z ciekawostkami na temat kulturowego pokrewieństwa narodów północnoatlantyckich, ekspansji Wikingów i ich osadnictwa w innych krajach. Do dyspozycji gości są darmowe przewodniki w języku islandzkim, angielskim, francuskim, niemieckim i norweskim.
Muzeum Morskie w Reykjaviku (isl. Sjominjasafnid, ang. Maritime Museum) to kolejna placówka prowadzona przez Muzeum Miejskie. Jak sama nazwa wskazuje koncentruje się ono na zależności między Islandczykami i ich życiem, a otaczającą ich naturą, a w szczególności oceanem, rybami i wielorybami.
Muzeum prowadzi trzy stałe wystawy: Ryby i ludzie – 150 lat rybołówstwa, Melckmeyt 1659 – archeologia podwodna oraz Okręt straży przybrzeżnej Óðinn.
Zgodnie z nazwą – wystawa poświęcona islandzkiemu rybołówstwu od końcówki XIX w. do lat współczesnych. Jest to więc okres powstania i rozwoju rybołówstwa przemysłowego opartego o motorowe kutry i statki rybackie. Przedstawiony jest tu pełny cykl “produkcji ryby” – od warunków ich życia w oceanie, przez połów, przetwórstwo przemysłowe i dystrybucję do sklepów i restauracji. Duża i być może najciekawsza część wystawy poświęcona jest samym kutrom rybackim i ewolucji metod połowu.
Melckmeyt to duński statek handlowy, który zatonął u wybrzeży wyspy Flatey, starając się przeczekać tam sztorm stojąc na kotwicy. To najstarszy wrak odkryty w wodach przybrzeżnych Islandii. Wrak odkryto w 1992 roku, a w 1993 i 2016 prowadzono na nim intensywne prace archeologiczne. Wystawa prezentuje zarówno historię statku, jak i okresu, w którym pływał i zatonął, czyli okres Duńskiego monopolu handlowego. Wystawa przybliża także specyfikę, wyzwania i niektóre rozwiązania stosowane w archeologicznych pracach pod wodą.
Jako, że Islandia nie posiada własnych sił zbrojnych, okręty straży przybrzeżnej są jej namiastką marynarki wojennej. Odinn brał udział w tzw. Wojnach Dorszowych, w których Islandia broniła swojego prawa do łowisk i odławiania rzeczonego dorsza. Główną bronią okrętu było 57-mm działo dziobowe, ale najważniejszym orężem używanym w tych “wojnach” był przecinak lin trałowych, służący do przecinania i odcinania sieci nieautoryzowanych statków rybackich. Poza tym okręt brał udział w licznych akcjach ratowniczych – ponad 200 razy holował uszkodzone jednostki do portu, kilka statków ściągnął z mielizny a w dwóch przypadkach ratował załogi tonących jednostek. Oprowadzanie po Odinie odbywa się o 13, 14 i 15 i trwa ok. godziny. Obowiązują tu oddzielne bilety.
Muzeum Morskie mieści się naturalnie w dzielnicy portowej – przy ulicy Grandagarður 8.
W bliskiej okolicy znajdziemy bardzo ciekawą wystawę Wieloryby Islandii, wystawę Saga Museum oraz wiele street-foodowych restauracji. Wizyta w Muzeum Morskim może być częścią ciekawego spaceru po portowej części miasta.
Najlepiej dojechać tu autobusem linii 14, do przystanku Grandagarður. Port leży w jak najbardziej spacerowej odległości od centrum miasta. Z Hallgrimskirkja będziemy tu szli tylko ok. 30 minut, przez najciekawsze części miasta
Muzeum czynne jest codziennie, w godz. 10-17.
Bilet wstępu do budynku muzeum dla osoby dorosłej kosztuje 1740 ISK (ok. 55 zł), a wstęp na okręt Odinn 1330 ISK (ok. 45 zł). Bilet łączony kosztuje 2660 ISK (ok. 85 zł).
Strona internetowa muzeum: Muzeum morskie.
Muzeum Narodowe Islandii (isl. Þjóðminjasafn Íslands, ang. The National Museum of Iceland) to najważniejsza placówka poświęcona przybliżeniu historii osadnictwa, narodu i kraju. Jego główna stała wystawa nosi znamienny tytuł Tworzenie narodu – Dziedzictwo i historia Islandii.
W porównaniu do kontynentalnych europejskich odpowiedników, Muzeum Narodowe Islandii jest oczywiście malutkie. Jego zbiory to ok. 2000 obiektów, podczas gdy np. (przecież nie największe) Muzeum Narodowe w Warszawie posiada w kolekcji ponad 800 tys. obiektów. Jednak dzięki temu muzeum islandzkie można zwiedzić szybciej, sprawnie poznając najważniejsze etapy zasiedlania wyspy i tworzenia kraju i narodu islandzkiego.
Wystawy zorganizowane są chronologicznie. Przeprowadzają odwiedzających przez całą historię wyspy, od pierwszych okrętów Wikingów i ich domostw na wyspie, po dzisiejsze przemysłowe osiągnięcia Islandii. Zgromadzono tu bardzo interesującą kolekcję obrazów sakralnych z licznych islandzkich kościółków, przedmioty codziennego użytku, narzędzia, łodzie.
Na obejrzenie całego muzeum warto poświęcić 2 do 3 godzin.
Muzeum mieści się przy Sudurgata 41. To ok. 750 m na południe od centralnego placu Ingólfstorg i ok. 1 km na zachód od kościoła Hallgrimskirkja.
Najłatwiej dojechać tu autobusem linii 12 – do przystanku Þjóðminjasafn, ale przy muzeum jest też duży parking, jeśli chcielibyście przyjechać tu samochodem.
Od 1 maja do 15 września Muzeum Narodowe Islandii czynne jest codziennie od godz. 10 do 17. Poza sezonem – od 16 września do 30 kwietnia – pracuje w tych samych godzinach, ale jest nieczynne w poniedziałki.
Posiadacze Reykjavik City Card (oraz osoby niepełnoletnie) odwiedzają Muzeum Narodowe za darmo. Natomiast bez tej karty bilet wstępu dla osoby dorosłej kosztuje 2000 ISK (ok. 60 zł).
Strona internetowa muzeum: Muzeum narodowe.
Przy odrobinie wyobraźni przekraczając drzwi Saga Museum możemy poczuć się jak podróżnicy w czasie. Wszystko za sprawą wspaniale wykonanych replik historycznych islandzkich postaci, opartych na opisach znalezionych w sagach i kronikach Wikingów. Ubrania, broń i przedmioty codziennego użytku skonstruowano przy użyciu tradycyjnych, przekazywanych na przestrzeni wieków metod. Wyroby wełniane i lniane były barwione ręcznie, a wszystkie drewniane artefakty stworzono według przekazywanych przez pokolenia wzorów.
Szczerze mówiąc Saga Museum ciekawie przedstawia “mitologię Islandii”, ale nie jest to miejsce porywające. Myślę, że dobrzy o tym świadczy także to, że dla wielu (większości?) odwiedzających największą atrakcją jest możliwość zrobienia sobie zdjęcia (także grupowego) w stroju Wikinga i z białym niedźwiedziem… Naturalnie nie ma w tym nic złego, ale czy warto poświęcić na to czas? To już każdy musi sobie sam odpowiedzieć.
Hofdi (Höfði) to jeden z najbardziej okazałych i historycznie znaczących budynków w Reykjaviku. To tu, w 1986 roku, miało miejsce spotkanie prezydentów Ronalda Reagana i Michaiła Gorbaczowa. Zdaniem historyków spotkanie to zakończyło zimną wojnę (lub rozpoczęło jej koniec). Transmitowane było przez stacje telewizyjne z całego świata.
Hofdi, wybudowany w 1909 roku pierwotnie był domem pana Brillouin — francuskiego konsula na Islandii. Co ciekawe, sprowadzono go na specjalne zamówienie aż z Norwegii. Kiedy konsul na początku I wojny światowej opuścił kraj, dom kupił poeta, adwokat i przedsiębiorca Einar Benediktsson. Przez pewien czas dom był zajmowany przez brytyjskiego wicekonsula, a później ambasadora brytyjskiego.
Hofdi zasłynął także jako miejsce, z którego w 1905 roku dokonano pierwszego połączenia radiowego między Islandią, a Europą.
Wnętrza domu odwiedzały także gwiazdy, monarchowie i politycy. Wśród nich m.in.: królowa Wielkiej Brytanii, prezydent Włoch, kanclerz Niemiec Willy Brandt, Winston Churchill czy Marlena Dietrich.
Obecnie Hofdi jest własnością miasta. Służy przede wszystkim do organizowania oficjalnych przyjęć i spotkań.
W Reykjaviku, ale i w reszcie kraju, sporo jest niewielkich wystaw czy muzeów prowadzonych przez pasjonatów danego tematu. Zwykle są to co najwyżej średnio interesujące miejsca, ale na ich tle z pewnością wyróżnia się Muzeum Penisów (isl. Hið Íslenzka Reðasafn, ang. The Icelandic Phallological Museum).
Temat wystawy jest może nietypowy, ale potraktowany naukowo i dość przekrojowo. Szeroka kolekcja niemal 300 penisów prezentuje okazy pochodzące od najróżniejszych gatunków ssaków zarówno lądowych, jak i morskich. Różnorodność, a jednocześnie i podobieństwa między tymi organami, pozwalają zamyśleć się nad pięknem, ale i chaosem ewolucji.
Muzeum w żadnej mierze nie ma zabarwienia erotycznego i zaprasza także dzieci, choć rodzice z pewnością muszą sami sobie odpowiedzieć czy ich dzieci są już w stanie przyjąć taką wystawę w sposób naukowy.
Muzeum mieści się przy Hafnartorg – dosłownie 250 m od budynku Harpa. Najbliższy przystanek autobusowy to Arnarhóll / Lækjartorg, na którym zatrzymują się linie 3 i 14. Jest to jednak teren w samym środku centrum Reykjaviku, więc należy je odwiedzić w czasie spaceru po mieście. Na przykład idąc z Harpa w stronę portu lub do Settlement Exibition, czy też do kościoła Hallgrimskirkja.
Muzeum Penisów czynne jest w codziennie w godz. 10 – 19, a wstęp kosztuje 2200 ISK (ok. 70 zł). Dzieci poniżej 13 lat – pod opieką dorosłych – wchodzą za darmo. Posiadacze Karty Miejskiej Reykjaviku otrzymują 20% zniżki na wstęp.
Strona internetowa muzeum: Muzeum Fallologiczne.
Na Islandii sporo jest małych, rodzinnych muzeów poświęconych najróżniejszym tematom. Większość z nich jest umiarkowanie interesująca, jednak jeśli jesteś w okolicy i chcesz odetchnąć od natłoku wodospadów, kanionów i wulkanów, odwiedzenie takiego muzeum może być ciekawym przerywnikiem.
Mapa: Najciekawsze muzea Islandii poza Reykjavikiem
Przy muzeum działają także punkty obserwacyjne, z których można obserwować ptaki żyjące na jeziorem Myvatn. Nazwa muzeum pochodzi od imienia jego założyciela – Sigurgeira Stefanssona. Muzeum mieści się na przylądku Sluttnes, w północnej części jeziora. Od maja do października czynne jest codziennie w godz. 12-17, a wstęp dla osoby dorosłej kosztuje 1800 ISK (ok. 55 zł), dla dziecka w wieku 7-14 lat 1000 ISK (ok. 30 zł), a dzieci poniżej 7 lat wchodzą za darmo.
Choć na Islandię jeździmy głównie po to, by podziwiać jej przyrodę, to można tu także zwiedzić muzea poświęcone technice i technologii. Muzea i wystawy państwowe koncentrują się głównie na elektrowniach wodnych i geotermalnych, natomiast w muzeach prywatnych możemy obejrzeć kolekcje zabytkowych samochodów, motocykli i samolotów.
O ciekawych, ale niemuzealnych wystawach w Reykjaviku przeczytasz w artykule Ciekawe wystawy w Reykjaviku, a szerzej o historii, ciekawych miejscach i zwiedzaniu stolicy Islandii w artykule Co warto zwiedzić w Reykjaviku.