Pamiętajmy, że 1 km3 to aż miliard (!!!) m3! To pomaga zrozumieć jak powstały wysokie na nawet 200 m klify, które możemy obserwować po dziś dzień.
Eldgjá, zwana także Ognistym Kanionem to potężna szczelina erupcyjna systemu wulkanicznego Katla. Na jej zboczach powstał także piękny wodospad Ófaerufoss.
Eldgjá – geologiczny cud Islandii
Eldgjá jest unikalnym zjawiskiem przyrodniczym. Surowym, dziewiczym, obrazującym ogromną potęgę islandzkiej przyrody. Wraz z pięknym dwustopniowym wodospadem Ófærufoss, płynącą wewnątrz rzeką Ófærá oraz skalnymi jaskiniami tworzy malowniczy krajobraz, niespotykany z żadnym innym miejscu na wyspie.
Z geologicznego punktu widzenia Eldgja to szczelina erupcyjna systemu wulkanicznego Katla, którego główny krater leży ok. 80 km na południowy zachód. Katla jest jednym z bardziej aktywnych wulkanów Islandii (ponad 20 erupcji w ciągu 1100 lat), a leży pod lodowcem Mýrdalsjökull, którego grubość dochodzi nawet do 700 m. Ostatnia erupcja Katla, która przebiła się przez lód, miała miejsce w 1918 r.
Natomiast sama Eldgja, choć bardzo długa, jest znacznie mniej aktywna. Zanotowała tylko 3 erupcje w ciągu ostatnich 8500 lat. Jednak ostatnia z nich (około 939 r.), była naprawdę potężna. Zniszczyła ledwo rozwijające się rolnictwo na południe stąd i zdziesiątkowała otaczające lasy. Na długości ok. 75 km wypłynęło wtedy ze szczeliny aż ponad 18 km3 lawy (źródło: http://icelandicvolcanoes.is/?volcano=KAT).
Pamiętajmy, że 1 km3 to aż miliard (!!!) m3! To pomaga zrozumieć jak powstały wysokie na nawet 200 m klify, które możemy obserwować po dziś dzień.
Malownicze otoczenie Eldgji, pełne kontrastów pomiędzy zielonymi wyspami z mchu, a czarno-czerwoną glebą zapewnia świetne warunki do pieszych wędrówek. Osoby zainteresowane dłuższym trekkingiem w tej okolicy i ew. przejściem do liniowego wulkanu Laki, powinny zapewnić sobie nocleg w górskiej chatce Skaelingar hut lub na przyległym do niej kempingu.
Ófaerufoss – Wodospad nie do przejścia?
Ófaerufoss to malowniczy wielowarstwowy wodospad na rzece Ófæra wpadającej tu do kanionu Eldgjá.
Wodospad czerpie swoją nazwę od tworzącej go rzeki – Ofaery (isl. Ófærá). Jej nazwa oznacza po islandzku coś nieprzekraczalnego, niemożliwego do przekroczenia czy przejścia. I w odniesieniu do rzeki taka nazwa ma jak najbardziej sens. Jednak “nieprzekraczalny wodospad” brzmi trochę dziwnie 🙂 Tym bardziej, że do 1993 r. charakterystyczną cechą wodospadu był właśnie zlokalizowany w dolnej kaskadzie naturalny skalny most – czyżby także nieprzekraczalny? Na skutek erozji połączonej z częstymi, niewielkimi trzęsieniami ziemi, most się jednak zawalił.
Jak dojechać do Eldgja i Ofaerufoss
Kanion Eldgja leży w południowej części islandzkiego interioru, ok. 20 km na wschód od Landmannalaugar i 35 km na północny zachód od miejscowości Kirkjubaejarklaustur (ach te islandzkie nazwy, co? 🙂 ).
Dlatego Eldgjá jest dostępna tylko w czasie otwarcia dróg górskich, w szczególności F208. Południowa część tej drogi, z okolic farmy Skaftartunga (ok. 20 km na południowy zachód od Kirkjubaejarklaustur), zwykle otwarta jest od połowy czerwca, do połowy września [http://www.road.is/travel-info/condition-and-opening-of-mountain-roads/]. Wjazd od północy, od strony Landmannalaugar i Hrauneyjar otwierany jest zwykle ok. 2 tygodnie później.
Naturalnie, żeby dojechać do Eldgja potrzebne jest auto z napędem 4×4. Droga do kanionu jest nierówna i dość często przecinana przez rzeki. Nie są one głębokie, ale trzeba uważać, by nie zakopać samochodu w grząskim dnie. Zjazd na parking znajduje się ok. 3 km na południowy wschód od skrzyżownia F208 i F235 (prowadzącej do przepięknie ulokowanego campingu Langisjór).
Z parkingu do wodospadu Ófaerufoss prowadzi ścieżka o długości ok. 1.5 km. Można nią także pójść dalej, bardziej w głąb kanionu Eldgja, choć z okolic wodospadu widać go już bardzo dobrze. Ze względu na kapryśność rzek na Islandii szlak często zanika, zmyty wodami Ofaeru. Mimo to (latem) przejście do wodospadu nie stanowi żadnego problemu.