Laugavegur – najpiękniejszy szlak Islandii

Na pewno najlepiej znanym szlakiem pieszym na Islandii jest słynny Laugavegur. Razem z przylegającymi do niego szlakami Fimmvorduhals i Hellismannaleid, jest najpopularniejszym szlakiem turystycznym Islandii. Zobacz jak wygląda i z czego słynie.

W tym artykule koncentrujemy się na tym jak wygląda sam szlak Laugavegur i co musisz wiedzieć wybierając się na niego. Natomiast w oddzielnych artykułach piszemy m.in. o następujących tematach:

Jeśli wolisz wersję wideo, to zapraszamy do tego filmu na YouTube:

Film: Wszystko co potrzebujesz wiedzieć o szlaku Laugavegur, Fimmvorduhals i Hellismannaleid

Co to jest szlak Laugavegur

Laugavegur to szlak pieszy łączący dwa piękne i słynne miejsca islandzkiego interioru: Thorsmork (a dokładniej: kemping Langidalur) i Landmannalaugar. Każde z tych miejsc jest perełką wartą odwiedzenia i każde z nich opisaliśmy w oddzielnych artykułach.

Nic więc dziwnego, że szlak łączący tak wielkie atrakcje względnie łatwo i szybko zdobył ogromną popularność. Obecnie z całą pewnością jest to najpopularniejszy wielodniowy szlak pieszy na Islandii. Jednocześnie to jeden z niewielu szlaków, do których można wygodnie dojechać autobusem i w zasadzie jedyny, na który można się nawet wybrać na wycieczkę, w której nasze bagaże z jednego noclegu na drugi jadą samochodem, a my idziemy przez góry tylko z lekkim, małym plecakiem…

Chociaż z pewnością najciekawsze i najpiękniejsze są właśnie krańce tego szlaku, czyli kolorowe, tęczowe góry w Landmannalaugar i gęste, zielone zbocza Thorsmork, to jednak Laugavegur zapewnia piękne i unikalne widoki na całej swojej długości. Zobaczysz tu m.in. gorące wywierzyska, równiny wulkanicznego żużlu (i popiołów), niezwykłe kolorowe „garbate hopki”, chyba największe na Islandii łatwo dostępne pole obsydianu, zielone zagajniki karłowatej brzozy, mniejsze i większe wąwozy oraz lodowate górskie strumienie, przez które prowadzi szlak.

Do prawie każdego noclegu na trasie Laugavegur można względnie łatwo dojechać samochodem z napędem 4×4. Dlatego jeśli nie masz kondycji, sprzętu, czasu czy po prostu ochoty na kilkudniową wędrówkę, ale chcesz zobaczyć najciekawsze miejsca na trasie – nie ma z tym większego problemu. Musisz tylko wybrać się na Islandię latem (kiedy drogi F są otwarte) i mieć do dyspozycji auto 4×4 (ale lepiej nie miejskiego SUVa 4×4, tylko przynajmniej 'ikonicznego’ Dustera).

Wyjatkiem od powyższej reguły jest tylko leżący na wysokiej przełęczy Hrafntinnusker oraz – do pewnego stopnia – schroniska i kempingi Langidalur i Volcano Huts leżące w Thorsmork, ale na północnym brzegu Krossy (zobacz więcej w artykułach o tych kempingach i w ogólnym artykule o Thorsmork).

Przebieg i długość szlaku Laugavegur

Sam szlak Laugavegur łączy kempingi Landmannalaugar i Langidalur (w Thorsmork). W tej podstawowej wersji szlak ma długość ok. 53 km i 65 lub 68 GOT (w zależności od tego, w którą stronę idziesz).

Mapa szlaku Laugavegur (mapy.cz)

Suma podejść, w zależności od tego, w którą stronę idziesz, to odpowiednio ok. 1100 m (idąc z Landmannalaugar na południe) lub 1500 m (idąc z Langidalur na północ).

Północny koniec szlaku nie budzi wątpliwości – to kemping Landmannalaugar. Natomiast południowy koniec to formalnie kemping Langidalur, ale można go zastąpić kempingiem Volcano Huts lub Basar Hut. Oba te kempingi leżą w promieniu 2 km od Langidalur i w niektórych sytuacjach mogą się okazać lepsze. Volcano Huts oferuje wyższy komfort, a Basar Hut jest lepszą bazą do przejścia szlaku Fimmvorduhals. Do wszystkich tych kempingów dojeżdżają autobusy z dworca BSI w Reykjaviku.

Czas przejścia całego szlaku zależy oczywiście z jednej strony od twojej kondycji, z drugiej od pogody, a z trzeciej od tego czy chcesz go przejść jak najszybciej, czy wręcz przeciwnie – powolutku i na spokojnie.

Tradycyjnie szlak Laugavegur przechodzi się z północy na południe, bo wtedy mamy o prawie 400 m podejść mniej. Jednak w skali całej trasy to zaniedbywalna różnica, a niektóre argumenty przemawiają za tym, żeby jednak iść z południa na północ (więcej o tym w dalszej części artykułu).

Większość turystów zaawansowanych na tyle, żeby podejmować taką wielodniową wycieczkę, porusza się po górach w przybliżeniu z prędkością ok. 4 GOT na godzinę. Ci najszybsi zbliżą się do 5 GOT/h (chociaż w islandzkich warunkach i przy długich trasach to raczej trudne), a ci spokojniejsi lub bardziej przytłoczeni ciężarem plecaka, lub idący w złej pogodzie, będą szli zapewne bliżej 3 GOT/h.

Podstawowy plan na przejście Laugavegur rozłożony jest na 4 dni i zakłada nocleg na każdym kempingu po drodze (za wyjątkiem Hvanngil lub Alftavatn, z których wybieramy tylko jeden). W tym planie długości dziennych odcinków, GOTy i szacowany czas przejścia wygląda nastepująco:

Przykładowe szlaki w polskich górach, o długości ok. 22 GOT to m.in.:

Jeśli pogoda jest zła (lub grozi jej załamanie), a przejście niemal 30 GOT jednego dnia nie brzmi dla ciebie problematycznie, możesz pominąć nocleg na Hrafntinnusker i przejść całą trasę w 3 dni. To dość intensywne 3 dni marszu, ale całkiem sporo osób wybiera ten wariant. Laugavegur rozłożony na 3 dni oznacza następujące dzienne odcinki:

Inna sprawa, że jeśli idziesz na północ, to tego ostatniego dnia zapewne nie pochodzisz już sobie po Landmannalaugar, a i zdążyć na wieczorny autobus będzie trudno. Czyli i tak musisz zaplanować jeszcze jeden dzień na miejscu, czyli w zasadzie nic nie zyskujesz na ominięciu Hrafntinnusker…

Z kolei jeśli idziesz na południe i przyjedziesz do Landmannalaugar porannym autobusem, to możesz ruszyć w trasę ok. 11:00 – 11:30. Jeśli chodzisz szybko, to dotrzesz na kemping Alftavatn o całkiem rozsądnej godzinie. Ale przez cały przepiękny Landmannalaugar, być może najpiękniejsze miejsce na całej Islandii (sic!) tylko „przebiegniesz”… Czy warto tak planować wycieczkę? Naprawdę o wiele więcej wyniesiesz z wyjazdu, jeśli tego pierwszego dnia zaplanujesz przejście tylko do Hrafntinnusker, a 'zaoszczędzony’ czas spędzisz na wycieczce na Blahnukur lub przejściu przez Sudurnamur (lub na obu tych trasach). Alternatywnie wyjście na szlak zostaw w ogóle na kolejny dzień, a cały pierwszy dzień po przyjeździe przeznacz na wycieczki po samym Lanadmannalaugar i okolicach…

Planując wyjazd na Laugavegur pamiętaj, że oba końce trasy – zarówno Landmannalaugar, jak i może jeszcze bardziej Thorsmork – są tak piękne i ciekawe, że warto spędzić w każdym z nich przynajmniej 1 dodatkowy dzień. W takim planie wycieczka rozciąga się do 5-6 dni. Warto ją tak zaplanować także dlatego, że tworzy to pewien bufor pogodowy. Masz wtedy jakąś minimalną elastyczność w realizowaniu trasy i możesz się chociaż trochę dopasować do pogody.

Warto tu jeszcze przypomnieć, że na Islandii co do zasady dozwolony jest tzw. wild camping, czyli nocleg w namiocie poza kempingiem (ale tylko w namiocie rozbitym na ziemi). Wyłączone z tej zasady są parki narodowe i rezerwaty przyrody. Oznacza to, że poza rezerwatem Friðland að Fjallabaki, czyli na południe od Alftavatn, nie musimy korzystać z kempingów i możemy rozbić namiot tam gdzie chcemy. Kempingi oczywiście zapewniają pewne minimum wygód, ale nie ma obowiązku z nich korzystać.

Schroniska i pola namiotowe na szlaku Laugavegur

Na trasie Laugavegur leży 6 kempingów, a jeśli nieco swobodniej traktować jej południowy koniec, to nawet 8. Każdy z nich szczegółowo opisujemy w oddzielnych artykułach (linki przy nazwach), a poniżej zbieramy tylko ich najważniejsze cechy wspólne i największe wyróżniki każdego z nich.

Landmannalaugar

Hrafntinnusker

Alftavatn

Hvanngil

Emstrur-Botnar

Langidalur

Volcano Huts

Basar Hut

Na kempingu Hrafntinnusker nie ma prysznicy, a w Alftavatn żadnego namiotu 'stołówkowego’ dla kempingowiczów. Dodatkowo Alftavatn i Hvanngil leżą tak blisko siebie (nie wiecej niż 2 godziny marszu), że w praktyce wszyscy w jednym z tych miejsc nocują, a drugie omijają.

Schroniska na trasie są bardzo podobne do siebie i oferują podobny zakres usług. Noclegi w nich trzeba rezerwować z dość dużym wyprzedzeniem, na miejscu możemy korzystać z w pełni wyposażonej kuchni, do dyspozycji mamy materace, ale musimy mieć własny śpiwór (taki z komfortem 10ºC w zupełności wystarczy). Większość miejsc noclegowych to jednoosobowe prycze, ale zdarzają się także dwuosobowe, wieloosobowe, a czasem materace rozłożone są po prostu na podłodze.

Do chatek nie mają wstępu osoby, które nie mają zarezerwowanego noclegu. Osoby śpiące we własnym namiocie nie mogą więc np. skorzystać z chatkowej kuchni czy suszarni.

Na kempnigach nie ma możliwości doładowania telefonu. Nie ma gniazdek dostępnych dla turystów. Wyjątkiem jest tu sklep w Landmannalaugar (ładowanie za opłatą) oraz kemping Volcano Huts (darmowe).

W chatkach jest bieżąca woda do zmywania, ale nie ma łazienek i toalet. Osoby śpiące w schronisku korzystają z tych samych sanitariatów, co osoby śpiące na polu namiotowym. Jest to oddzielne pomieszczenie, kontener lub niewielki budynek.

Cena noclegu pod namiotem to wszędzie 2300 ISK (75 zł) za osobę, a cena noclegu w schronisku to 13 tys. ISK, czyli ok. 415 zł za osobę. Prysznic jest dodatkowo płatny 900 ISK (30 zł) i w tej cenie mamy 4 do 5 minut ciepłej wody. Ceny dotyczą sezonu 2024, we wcześniejszych latach było oczywiście taniej.

Każdy z kempingów czymś się jednak wyróżnia, czy to na dobre, czy na złe. Szczegóły przeczytasz w oddzielnych opisach każdego z nich, ale poniżej przedstawiamy ich największe wyróżniki w super skrócie:

Największe atrakcje w pobliżu Laugavegur

Cały szlak Laugavegur jest piękny i naprawdę bogaty w niezwykłe widoki. Dodatkowo na absolutnie ogromne wyróżnienie zasługują oba jego końce – przepiękne Thorsmork i Landmannalaugar. Jednak dodatkowo można wskazać (tylko?) dwa miejsca, które szczególnie warte są odwiedzenia, a wymagają zejścia z głównego szlaku. To kanion Markarfljotgljufur niedaleko kempingu Emstrur-Botnar oraz jaskinie lodowe przy Hrafntinnusker.

Panorama Markarfljotsgljufur z punktu widokowego

resztki jaskini Hrafntinnusker

Oczywiście bardzo ciekawe są także dodatkowe szlaki na początku i końcu Laugavegur – w Thorsmork i Landmannalaugar – oraz dwa kolejne łączące się z nim szlaki górskie: Fimmvorduhals i Hellismannaleid (szczegóły w podlinkowanych artykułach).

Połączenie Laugavegur z innymi szlakami

Naprawdę bardzo warto połączyć wycieczkę na Laugavegur z sąsiednimi szlakami: przede wszystkim z Fimmvorduhals na południu, ale także z Hellismannaleid na północy/zachodzie. Oba te szlaki opisaliśmy oddzielnie w podlinkowanych artykułach, a poniżej omówimy tylko kwestie związane z dodaniem ich do wycieczki na Laugavegur.

Laugavegur i Fimmvorduhals

Fimmvorduhals to szlak, który biegnie na południe od Laugavegur, ze Skogar do Basar Hut i liczy sobie ok. 26 km (35 – 37 GOT). Jest niemal tak samo popularny jak Laugavegur, a zdaniem wielu turystów nawet ładniejszy i ciekawszy od „dużego brata”. Przejście tego szlaku najlepiej zaplanować na 2 dni, chociaż można to zrobić także w 1 dzień. Sam szlak dość wyczerpująco opisaliśmy w artykule Fimmvorduhals – szlak 20 wodospadów (i więcej…). Dlatego tutaj opiszemy tylko kwestie związane z połączeniem przejścia obu szlaków.

Na oba końce takiej połączonej trasy można łatwo i wygodnie dojechać. Ale wrócić można wygodnie tylko z Landmannalaugar – powrót ze Skogar jest zaskakująco słabo zorganizowany. Dlatego połączone szlaki Fimmvorduhals i Laugavegur zdecydowanie lepiej przejść z południa (Skogar) na północ (Landmannalaugar). W tym kierunku trasa ma wprawdzie 6 GOT’ów więcej, ale w skali całej wycieczki jest to ilość zupełnie zaniedbywalna. Dodatkowo w Landmannalaugar czeka na nas sklep i gorące źródełko, więc to naprawdę świetne miejsce na zakończenie marszu. No i wtedy w Landmannalaugar można zdecydować czy dodać do wyjazdu także Hellismannaleid …

Mapa: Fimmvorduhals + Laugavegur + Hellismannaleid

W dodatku naprawdę, ale to naprawdę warto dodać do takiego planu chociaż 1 dzień na trekking po różnych szlakach w Thorsmork oraz jeszcze jeden (lub chociaż pół) na „obejście” dodatkowych szlaków w Landmannalaugar. Takie dodatkowe dni sprawdzą się także jako 'rezerwa’ na wypadek deszczu, bardzo silnego wiatru czy przykrego obtarcia stopy.

W takiej „rozszerzonej” i spokojnej wersji planu, twoje kolejne noclegi to: Skogar -> Baldvinskali (lub Fimmvorduskali) -> Basar Hut -> Langidalur -> Emstrur-Botnar -> Alftavatn (lub Hvanngil) -> Hrafntinnusker -> Landmannalaugar. W tym planie dzień kiedy idziesz z Basar Hut do Langidalur (w prostej linii to 2 km), to dzień poświęcony na chodzenie po szlakach w Godaland i Thorsmork.

Wyjazd z Landmannalaugar najlepiej zaplanować na dzień następny po dotarciu na miejsce, żeby mieć wspomniany 'bufor’ na złą pogodę lub kontuzję. A jeśli nic złego po drodze się nie zdarzy, to masz dodatkowy dzień, żeby pochodzić po szlakach w Landmannalaugar (warto – więcej szczegółów w artykule o tym kempingu: Landmannalaugar – tęczowe góry jak z bajki).

Zatem taka pełna wersja planu wymaga poświęcenia 8 dni. Pierwszego dnia rano wyjeżdżasz z Reykjaviku (i dochodzisz do Baldvinskali), a ósmego dnia wieczorem do niego wracasz.

Połączenie Laugavegur, Fimmvorduhals i Hellismannaleid

Jeśli już wybierasz się na trekking do Islandii, to szkoda byłoby przejść Fimmvorduhals i Laugavegur, a nie obejrzeć bardzo ciekawego Hellismannaleid.

Hellismannaleid to 3-dniowy szlak prowadzący na zachód od Landmannalaugar, a więc od północnego końca Laugavegur. Jego drugi koniec to kemping Rjupnavellir przy drodze 26, u stóp wulkanu Hekla. W pewnym przybliżeniu cały szlak to właśnie trasa do i wokół Hekli. Zobacz jego szeroki opis tutaj: Hellismannaleid – szlak przez prawdziwie dziką Islandię.

Szlak Hellismannaleid jest znacznie mniej popularny od Fimmvorduhals i Laugavegur, choć również piękny i ciekawy. Jego wyróżniającym elementem są pola lawy oraz doliny i równiny zasypane wulkanicznym popiołem i żużlem. Na szlaku mijasz też kilka naprawdę pięknych jezior. Mała popularność szlaku powoduje, że daje on poczucie samotności w islandzkich górach – odczucie dość typowe dla wszystkich górskich szlaków w Islandii, za wyjątkiem Laugavegur i Fimmvorduhals.

Jednocześnie ze względu na mniejszą popularność, zasady dotyczące turystów są tu wyraźnie łagodniejsze i np. naładowanie telefonu nie jest aż takim problemem, a prysznica (zwykle) nie trzeba ograniczać do 4 czy 5 minut.

Ten szlak w standardowej wersji liczy sobie kolejne 54 km i 62 do 66 GOT’ów, łączy się z Laugavegur na kempingu Landmannalaugar i biegnie stamtąd na zachód.

Profil wysokościowy: Fimmvorduhals, Laugavegur i Hellismannaleid

Laugavegur pokonasz w 3 lub 4 dni, Fimmvorduhals w 1 lub 2, a Hellismannaleid w 2 lub 3. Do wszystkich tych kombinacji (za wyjątkiem Hellismannaleid w 2 dni) dopasowane jest też położenie kempingów i schronisk po drodze.

Dodatkowo naprawdę warto dodać po jednym dniu pomiędzy każdym ze szlaków. Takie dodatkowe dni to twoja rezerwa na małą kontuzję lub złą pogodę, ale także szansa na zobaczenie najciekawszych szlaków „pobocznych” w Thorsmork i Landmannalaugar.

Zatem w sumie najkrótszy wyjazd to ekspresowe 3 dni na samym Laugavegur, ale najdłuższy to nawet 11 dni (lub więcej 🙂 ) na kombo Fimmvorduhals + Laugavegur + Hellismannaleid.

W którą stronę lepiej przejść Laugavegur

Czy lepiej przejść Laugavegur z północy na południe czy z południa na północ? Zaskakująco popularnym tematem internetowych rozmów o planowaniu przejścia Laugavegur jest pytanie o to, czy lepiej iść z północy na południe, czy na odwrót – z południa na północ. Czy lepiej zacząć w Thorsmork i skończyć w Landmannalaugar, czy właśnie zacząć w Landmannalaugar i iść do Thormsork.

Temat jest – naszym zdaniem – generalnie wyolbrzymiony i nie ma aż takiego znaczenia, ale przedstawiamy poniżej argumenty przemawiające za tym, że faktycznie warto iść z północy na południe oraz te, przemawiające za odwrotnym kierunkiem.

Dlaczego warto przejść Laugavegur z północy na południe

Podstawowe czy klasyczne argumenty przemawiające za tym, żeby Laugavegur przejść z północy na południe to:

Osoby chcące spać w schroniskach lub w ogóle pójść w takiej zorganizowanej grupie w zasadzie nie mają wyboru – muszą iść z północy na południe. I w zasadzie nie ma w tym nic złego. Ale dla osób chcących spać pod namiotem lub łączyć spanie w namiocie i w schroniskach, siła tych argumentów jest raczej średnia, szczególnie jeśli zestawić je z przeciwnymi.

Wydaje się, że opinia o tym, że Laugavegur trzeba przejść z północy na południe, jest mocno podbijana przez firmy organizujące wycieczki z noclegami w schroniskach. Chcą one przekonać klientów, że ich oferta to jedyne rozsądne rozwiązanie.

Dlaczego warto przejść Laugavegur z południa na północ

Oto powody, dla których lepiej przejść Laugavegur (i sąsiednie szlaki) w kierunku z południa na północ (i ew. zachód):

W sumie więc zdecydowanie polecamy przejście wszystkich trzech szlaków oraz start w Skogar i finisz w Rjupnavellir.

Zagrożenia na szlaku Laugavegur

Laugavegur to dobrze wyznaczony i popularny szlak. Nie ma na nim żadnych bardzo poważnych zagrożeń, a w razie potrzeby pomoc może tu dotrzeć względnie szybko (ale nigdy nie lekceważ tych gór!).

Główne utrudnienia, z którymi musimy się liczyć na szlaku to:

Dojazd na szlak Laugavegur

Zarówno do Thorsmork, jak i do Landmannalaugar możesz dotrzeć autobusem z Reykjaviku przed południem i od razu ruszać na trasę lub – lepiej – spędzić pół dnia na wycieczkach po okolicy i na długą trasę ruszyć kolejnego ranka.

Autobusy są dość dobrze dopasowane do potrzeb turystów. To znaczy wyjeżdżają z Reykjaviku już od 6:30 rano, a wracają nawet na 22 wieczorem. W dodatku jak najbardziej można rezerwować przejazdy z powrotem z innego miejsca, niż to, do którego dojechaliśmy. Więc jak najbardziej można np. pojechać do Skogar, a wrócić z Landmannalaugar czy Rjupnavellir. Lub na odwrót.

Koszt wycieczki na Laugavegur

Jeśli chcesz pojechać na Islandię tylko po to, żeby przejść Laugavegur, to będzie to dość drogi długi weekend. Ale jeśli przejście szlaku będzie tylko uzupełnieniem większej podróży na Islandię, to nie zwiększy za bardzo jej kosztu, a ogromnie ją uatrakcyjni.

Największe potencjalne koszty takiego wyjazdu to sprzęt (jeśli go nie masz i musisz kupić lub wynająć specjalnie na ten wyjazd) oraz noclegi w schroniskach, jeśli się na nie zdecydujesz. Zużyjesz trochę gazu do kuchenki (mały kartridż: ok. 1000 ISK (30 zł), duży ok. 1800 ISK (55 zł). Trochę batoników, słodyczy, kremu przeciwopalaniu itp itd. Nie wliczając tych kosztów (oraz ceny przelotu), orientacyjne koszty wycieczki kształtują się następująco:

Ciekawostką, a jednocześnie chyba znakiem czasu, jest możliwość wynajęcia transportu bagażu na całej trasie Laugavegur. Codziennie rano oddajesz swój bagaż (plecak lub torbę) do specjalnego samochodu, który zawozi go na kolejny kemping. A ty idziesz szlakiem zupełnie 'na lekko’. To nie tylko sposób na chodzenie bez (dużego) plecaka. Przecież w takim wariancie zupełnie nie trzeba się przejmować choćby wagą namiotu i materaca, a i w jedzeniu nie trzeba ograniczać się do liofilizatów. Samochód bez problemu przewiezie przecież puszki, słoiki, węgiel drzewny i wszystko inne, potrzebne do luksusowego kempinowania, glampingu…

Usługa nie jest tania, bo kosztuje 10.000 ISK (ok. 320 zł) za każdą sztukę bagażu i każdy dzień. Ale można sobie wyobrazić grupę, która większość 'zwykłych’ rzeczy nosi jednak na plecach, ale np. torbę z jedzeniem, dużym namiotem i samopompującymi materacami wozi właśnie taką 'taksówką’. Brzmi to może dziwnie, ale jest całkiem popularne. Dla zainteresowanych podajemy link: Luggage Transport for Laugavegur.

Zdjęcia ze szlaku Laugavegur