Jaka jest pogoda na Islandii - temperatura, wiatr i opady.

Klimat Islandii obrósł mnóstwem mitów i nieporozumień. Dlatego dokładnie i praktycznie, na podstawie najlepszych danych statystycznych oraz własnego doświadczenia, opisujemy jakiej pogody należy się spodziewać przyjeżdżając na tę piękną wyspę.

Pogoda na Islandii – najważniejsze cechy

Islandia to w sumie nieduża wyspa leżąca na środku ogromnego i chłodnego Atlantyku. Dlatego niezależnie od pory roku jej pogoda zawsze ma kilka charakterystycznych cech. Oto najważniejsze, podstawowe cechy pogody na Islandii przez cały rok:

Wszystko może się zdarzyć
Niezależnie od pogody typowej dla danej pory roku czy danego miesiąca, na Islandii dość łatwo może się zdarzyć sztorm i kilka dni pogody zupełnie ekstremalnej. Na przykład średnia temperatura w ciągu dnia w maju wynosi 10,3 °C i ponad połowa (56%) dni majowych rzeczywiście ma maksymalną temperaturę za dnia bliską tej średniej – pomiędzy 8 °C, a 12 °C. Ale najcieplejszy dzień zanotował aż 18,5 °C (9.05.2006), a najzimniejszy tylko 1,9 °C (1.05.2013). Najzimniejsza majowa noc miała temperaturę -5,9 °C. „Spodziewaj się niespodzianek” można by powiedzieć…
Chłodno jest przez cały rok
Wprawdzie zimy są łagodne – średnia temperatura dzienna w styczniu wynosi 3,3 °C, ale jak to w klimacie morskim, lato również jest „byle jakie”. Temperatura dzienna przekracza 15 °C tylko w lipcu i to naprawdę symbolicznie – wynosi dokładnie 15,1 °C. Zima (pod tym względem) jest więc dość podobna do tej polskiej, ale lato wyraźnie chłodniejsze.

Z
godnie z klasycznymi, klimatycznymi definicjami pór roku zima to okres, w którym średnia dobowa temperatura powietrza spada poniżej 0 °C, a lato to okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza przekraczają 15 °C. [źródło: Wikipedia – zima, Wikipedia – lato]. W tym sensie na Islandii nie ma ani zimy, ani lata – przez cały rok panuje taka specyficzna wiosno-jesień…
Zawsze mocno wieje
Wrażenie całorocznego chłodu potęguje na Islandii silny wiatr. W najbardziej wietrznych regionach nie zdarzyła się jeszcze (przynajmniej od 2000 roku) zima bez wiatru powyżej 100 km/h. Szczególnie wietrzne są Fiordy Zachodnie i interior, ale także i w Reykjaviku oraz na południowym wybrzeżu silny wiatr jest stałym gościem o każdej porze roku.
Dni są niewiele cieplejsze niż noce
Silny wiatr, duże zachmurzenie, bezpośrednia bliskość zimnego oceanu, no i położenie tuż pod kołem podbiegunowym, powodują, że słońce nie jest w stanie rozgrzać powietrza nawet latem, kiedy dzień trwa ponad 20 godzin. Minimalna temperatura nocna i maksymalna dzienna średnio różnią się od siebie o nie więcej niż 6 °C. Dlatego rzadko zdarza tu się tak, jak wiosną w Polsce – że wprawdzie poranek jest chłodny, ale za dnia robi się naprawdę ciepło. Zazwyczaj poranek jest chłodny, ale za dnia też jest chłodno…
Lato jest najmniej deszczową porą roku
W przeciwieństwie do kontynentalnej Europy, na Islandii najniższe opady notujemy wczesnym latem – od maja do lipca. Miesięczne sumy opadów są wtedy nawet o połowę niższe, niż w okresie od września do marca. Niestety także i latem opady raczej mają postać długotrwałej mżawki czy lekkiego deszczu, niż skoncentrowanej, 15-minutowej ulewy. Trudno więc kompletnie przemoknąć, ale trudno też deszcz przeczekać.
Różnice regionalne są względnie niewielkie
Islandia to niewielka wyspa, więc różnice statystyczne pomiędzy jej różnymi częściami są nieduże. Wyróżniają się wyżyny centralne, zwane interiorem, które są wyraźnie chłodniejsze i bardziej wietrzne od większości kraju. Do pewnego stopnia dorównują im wysunięte daleko na północny zachód Fiordy Zachodnie. W tych regionach także najdłużej zalega śnieg. Wschodnia Islandia jest najbardziej deszczowa, a południe ma względnie najłagodniejszy klimat.
Widać dość wyraźne ocieplenie klimatu
Porównując dane za lata 1977-1999 oraz 2000-2022, widać że Islandia zrobiła się wyraźnie cieplejsza i mniej wietrzna. Średnia maksymalna temperatura w ciągu dnia urosła dla niektórych miesięcy nawet o 2 °C, a najniższa temperatura w nocy jest teraz wyższa nawet aż o 5,5 °C! Średnia prędkość wiatru spadła zaś aż o 30%. W pewnym sensie pogoda Islandii stała się więc bardziej przyjazna, ale jak potwierdzają wszyscy przewodnicy np. lodowce cofają się niezwykle szybko.
Pogodę tworzą także wulkany i lodowce
Dodatkowym elementem nieprzewidywalności pogody na Islandii są jej wulkany. Wprawdzie erupcje zdarzają się rzadko, ale kiedy się już zdarzą potrafią wywrócić cały turystyczny świat do góry nogami. I nieturystyczny także, oczywiście. Zauważ, że wulkan nie musi wybuchnąć, żeby namieszać nam w planach. Największe z nich przykryte są czapami lodowców i wystarczy, że lawa podchodząca pod powierzchnię nieco taki lodowiec rozgrzeje, a tzw. powódź glacjalna może zamknąć wszystkie drogi w okolicy… Możliwości jest naprawdę wiele.

J
eśli nie zastrzegamy inaczej, to wszystkie informacje w tym artykule dotyczą pogody dla Reykjaviku i są oparte o analizę danych pogodowych zbieranych przez Veðurstofa Íslands (islandzki odpowiednik IMiGW) za lata 2000 – 2022. Reykjavik jest dobrą reprezentacją pogody dla całej Islandii. Różnice regionalne w pogodzie są niewielkie (opisujemy je w osobnym artykule: Pogoda w różnych regionach Islandii).
Dane odnośnie godzin wschodu i zachodu słońca (i podobne) podajemy za serwisem Photo Pills.

Klimat Islandii – temperatura, wiatr, opady

Pogodę typową (i nietypową) dla każdego miesiąca na Islandii można wyczytać z wykresów poniżej. Przejedź po wykresie kursorem, aby pokazały ci się dokładne dane dla wybranego miesiąca.

Wykres: Średnie temperatury powietrza na Islandii
op. wł. na podstawie danych z Veðurstofa Íslands, vedur.is
dane dla Reykjaviku, uśrednione, za lata 2000-2022

Planując wyjazd należy patrzeć przede wszystkim na temperatury średnie: linię żółtą (średnia maksimów dziennych – np. wspomniane wcześniej 10,3 °C w maju) i niebieską (średnia minimów nocnych) na wykresie powyżej. To właśnie są wartości, których należy oczekiwać przez większość dni i nocy w danym miesiącu.

Ale trzeba być także przygotowanym na ekstrema – temperatura niestety może się zbliżyć zarówno do przerywanej czerwonej linii (najwyższa temperatura zanotowana w danym miesiącu), jaki i do przerywanej linii w kolorze morskim (rekord zimna dla danego miesiąca). Co ważne: wykres przedstawia dane zbierane standardowo, czyli 1 m nad ziemią. Temperatury przy gruncie często są o wiele niższe. Przy dłuższych wyjazdach szansa na spotkanie z ekstremum pogodowym wyraźnie rośnie.

W
ysoki sezon turystyczny trwa na Islandii od maja do sierpnia nie tylko ze względu na względnie wysokie temperatury, ale także ze względu na dłuższe dni, większą ilość słońca, mniejsze opady i lżejszy wiatr.

Na wykresie poniżej – chyba jeszcze lepiej niż na wykresie temperatur – widać dlaczego wysoki sezon turystyczny trwa na Islandii od maja do sierpnia. Wszystkie czynniki pogodowe układają się wtedy korzystnie.

Ilość słońca, zachmurzenie, opady i wiatr na Islandii
op. wł. na podstawie danych z Veðurstofa Íslands, vedur.is
dane dla Reykjaviku, za lata 2000-2022

Najczęściej na Islandii to wiatr, a nie zimno, jest najbardziej uciążliwym elementem pogody. W Reykjaviku w każdym miesiącu mogą się zdarzyć porywy o prędkości ponad 50 km/h, a w miesiącach zimowych nawet do 90 km/h. To już naprawdę poważne wichury, a przecież na wschodzie, w interiorze i na Fiordach Zachodnich potrafi wiać dużo mocniej. Nic dziwnego, że Islandczycy często „ładna pogoda” mówią nie wtedy kiedy jest ciepło, sucho czy słonecznie, ale przede wszystkim właśnie wtedy, kiedy nie ma wiatru…

Z
awsze uważaj przy wysiadaniu z samochodu! Nawet jeśli (oficjalnie) nie panuje sztorm i nie jest ogłoszony alarm pogodowy, to w wielu miejscach na Islandii może wiać bardzo, bardzo mocny wiatr (szczególnie w chwilowych porywach). Przy odrobinie pecha, jeśli nie uważasz, to kiedy wysiadasz z samochodu, wiatr może wyrwać ci drzwi z ręki i wyłamać ich zawiasy. To naprawdę dość częsta szkoda ubezpieczeniowa w tym kraju.

O
tym jak pogoda wpływa na zwiedzanie Islandii, kiedy najlepiej tam pojechać, na co zwrócić uwagę i jak ułożyć sobie wyjazd w wybranym sezonie, tak żeby cieszyć się z niego jak najbardziej, piszemy w oddzielnym artykule: Kiedy (i jak) pojechać na Islandię. Znajdziesz tam także gotowe propozycje tras i plany wyjazdów na każdą porę roku.

Sztormy i katastrofy naturalne na Islandii

alarmy pogodowe w czasie sztormu

Islandia, jako wyspa na środku Atlantyku, jest bardzo mocno narażona na sztormy. Potrafią one uniemożliwić zarówno zwiedzanie wyspy i codzienne życie, ale także nawet samo przylecenie na nią, czy wylecenie z niej. Sztormy zimowe często powodują też ogromne opady śniegu – wtedy poruszanie się po Islandii może być lokalnie utrudnione nawet przez kolejne 2-3 dni.

Poważny sztorm może się oczywiście zdarzyć w dowolnym miesiącu, ale najczęściej zjawisko to występuje od września do marca. Jesienią (co poniekąd widać z danych statystycznych i wykresów) okresy niepogody są dłuższe, ale nieco łagodniejsze. Natomiast na początku roku sztormy często mają postać bardziej gwałtowną, chociaż może częściej „przetykaną” okresami pięknej, słonecznej pogody. Z tym, że w grudniu i styczniu słońce wychodzi tu nad horyzont tylko na krótkie kilka godzin dziennie.

Resztki mostu na rzece Skeidara zniszczonego w powodzi lodowcowej w 1996 r.

Dodatkowym, specyficznym dla Islandii, zagrożeniem są wulkany. Wybuch Eyjafjallajökull na początku 2010 r. sparaliżował podróże lotnicze w całej Europie. W roku 1996 powódź wulkaniczna – zwana tu jokulhlaup – zupełnie zniszczyła drogę nr 1 na południowym wybrzeżu i stojący tam most na rzece Skeidara. Dla odmiany ostatnia erupcja – znana pod trzema nazwami: Fagradarsfjall, Geldingadalir i Maradalir – była wyłącznie atrakcją turystyczną i nie zakłóciła ani ruchu drogowego, ani powietrznego.

Kilka wulkanów na Islandii jest stale aktywnych. Islandzkie służby śledzą tę aktywność i w razie potrzeby ostrzegają o niebezpieczeństwie. Nie są to zdarzenia częste (z perspektywy turystów), ale jednak mogą się zdarzyć.

G
dzieś „z tyłu głowy” musimy mieć świadomość tego, że nasze plany mogą być pokrzyżowane także i przez wybuch wulkanu, powódź glacjalną czy osuwisko ziemi. To rzadkie zjawiska, ale jednak się zdarzają.

Pogoda na Islandii zimą

Zgodnie z polskimi kryteriami na południu Islandii w zasadzie w ogóle nie ma zimy, bo w każdym miesiącu średnia dobowa temperatura powietrza utrzymuje się tu powyżej 0 °C. Natomiast od listopada aż do marca panuje dość jednolita pogoda, którą trudno określić inaczej niż właśnie zimową.

Droga nr 1 zimą

Średnie maksymalne temperatury powietrza w ciągu dnia (na południu) od listopada do marca wynoszą od 3 °C do 5 °C, a średnie najniższe temperatury w nocy od 0 °C do -2 °C (w listopadzie jest to 0,3 °C, ale nie bądźmy drobiazgowi). W tym okresie mamy też mało godzin słonecznych (poniżej 3h dziennie za wyjątkiem marca, kiedy jest to nieco więcej), wysoką sumę opadów (ponad 85 mm miesięcznie) oraz naprawdę silny wiatr. Średnia siła wiatru w całym tym okresie (w Reykjaviku) to ponad 15 km/h, ale średnie porywy przekraczają w każdym miesiącu 30 km/h, a najsilniejsze porywy dochodzą nawet do 90 km/h.

Na północy – w Akureyri i Isafjordur – wyraźna zima również trwa właśnie od listopada do marca, ale jest tam nieco chłodniej. Średnie dobowe temperatury powietrza mieszą się wtedy pomiędzy -1 °C a +1 °C, średnie najniższe temperatury powietrza nocą spadają wtedy poniżej 0 °C (ale utrzymują się powyżej -4 °C), a temperatury maksymalne w ciągu dnia wynoszą (średnio!) od 2 °C do 5 °C. Podobnie jak na południu jest to także okres najsilniejszego wiatru i wysokich opadów.

P
amiętaj, że statystyczne średnie to nie wszystko. Jak zaznaczyliśmy na początku artykułu, na Islandii pojedyncze dni bardzo często odbiegają dość daleko od średnich. Dlatego np. zimą temperatura -20 °C nie jest na Islandii niczym niezwykłym.

Najniższe temperatury notowane w Reykjaviku od listopada do marca spadają poniżej -10 °C, a na północy nawet do -15 °C. Przy tym jest to temperatura mierzona zgodnie ze światowym standardem, a więc 1 m ponad powierzchnią ziemi. Tymczasem temperatury przy samym gruncie spadają w tym okresie do -20 °C i dalej, także i na południowym wybrzeżu. Silny wiatr dodatkowo potęguje wrażenie zimna i mocno obniża tzw. temperaturę odczuwalną.

W
zgórza nad Isafjordur nie są reprezentatywne dla całej Islandii, ale jako ciekawostka możemy podać, że w latach 2000-2022 w każdym grudniu, styczniu, lutym i marcu stacja meteo na wzgórzu Thverfjall przynajmniej raz zanotowała wiatr o prędkości ponad 100 km/h. A w listopadzie przynajmniej 98,6 km/h. Wiatr traci oczywiście taki huraganowy impet wchodząc wgłąb wyspy, ale silny bywa wszędzie.

Od listopada do marca mamy na Islandii do czynienia z wieloma sztormami oraz co do zasady powszechnym wszędzie śniegiem. Na północy pokrywa śniegowa utrzymuje się przez całą zimę, na południu raczej „pojawia się i znika”. Jednak także i na południu po mocnej burzy śnieżnej duże obszary kraju mogą być odcięte od świata nawet na kilka dni.

Zamknięte drogi w płd-zach Islandii; 19 grudnia 2022 r.

Na przykład w grudniu 2022 śnieżyca unieruchomiła całą południowo-zachodnią część kraju aż na 3 dni. Tuż przed Bożym Narodzeniem nie tylko nie działało lotnisko Keflavik, ale nie dało się nawet na nie przyjechać czy z niego wyjechać. Turyści 'uwięzieni’ byli także w samym Reykjaviku czy m.in. w słynnej Błękitnej Lagunie. Wszystkie drogi na południu wyspy były wtedy zupełnie nieprzejezdne przez 2, a miejscami nawet 3 dni. Dla okolic Reykjaviku była to wyjątkowo ekstremalna śnieżyca, ale na północy kraju, lokalnie, takie sytuacje nie są jakąś zupełnie wyjątkową rzadkością…

T
ypowa islandzka zima jest dość łagodna i nie bardzo mroźna. Ale kiedy zdarzy się „arktyczny wir” zima na Islandii bywa bardzo ciężka, a nawet niebezpieczna. O tym jak zorganizować wyjazd na Islandię zimą i jak przygotować się do niego przeczytasz w tym artykule: Wyjazd na Islandię zimą.

Pogoda na Islandii w listopadzie

Listopad zwykle kwalifikujemy do jesieni, ale na Islandii to właściwie pierwszy zimowy miesiąc. Szczególnie dobrze widać to na północy kraju. Średnia temperatura dobowa – nawet na północy – ciągle jeszcze utrzymuje się powyżej 0 °C (ale poniżej 5 °C), ale wiele dni – a szczególnie nocy – staje się już naprawdę zimne. Średnia temperatura w nocy spada tam wtedy poniżej 0 °C, a najmocniejsze mrozy sięgają już -10 °C.

Ilość dni z daną temperaturą dzienną w listopadzie.
(maks. temp. dzienna, Reykjavik, 2000-2022)

W Reykjaviku i na południowym wybrzeżu temperatury w ciągu dnia oscylują wokół 5 °C i ponad 60% dni ma temperaturę między 2 °C, a 8 °C. Mniej więcej co piąty dzień (21%) ma temperaturę 8 °C lub wyższą, ale jednocześnie aż 15% dni (czyli ok. 1 na 7) ma temperaturę około 0 °C i pojawiają się już dni mroźne. Wprawdzie to niecałe 3% dni, ale można je już odnotować. Najzimniejsza listopadowa noc (od roku 2000) zanotowała temperaturę aż -15.1 °C, a przy gruncie nawet -18,5 °C.

Godziny wschodu i zachodu słońca na Islandii w listopadzie

Wschód i zachód słońca w listopadzie

Dzień staje się również wyraźnie krótszy. W połowie miesiąca – 16 listopada – słońce w Reykjaviku wychyla się zza horyzontu dopiero o godz. 10, a zachodzi już o 16:20. W miarę wyraźnie (o 6º) ponad horyzontem jest tylko od ok. 12 do 14. Jeśli akurat nie ma chmur, to „jako tako” jasno jest od ok. 8 rano do 17, ale zwykle jednak jest pochmurno, więc także i dość ciemno.

Opady utrzymują się na wysokim poziomie, do którego urosły już we wrześniu. Jednak teraz – w połączeniu z niską temperaturą – pojawiają się już także śnieżyce.

Rośnie też siła wiatru. Wprawdzie najwyższa będzie dopiero w lutym, ale średnia dla listopada – 15,4 km/h – jest wyraźnie wyższa niż w październiku, a do niższych wartości spadnie znowu dopiero w kwietniu.

Chociaż śnieg w listopadzie nie jest jeszcze stałym gościem, szczególnie na południu Islandii, to listopad zupełnie bez śniegu byłby raczej dziwny.

Podobnie jak wrzesień i październik, także i listopad jest nieprzyjemnym, sztormowym miesiącem, ale dodatkowo zaczynają się już wtedy mrozy, więc warunki do zwiedzania Islandii robią się naprawdę nieprzyjemne.

Pogoda na Islandii w grudniu

Koniec roku jest zimny, wietrzny i śnieżny (lub deszczowy), jak cała zima, ale najważniejszą jego cechą jest super krótki dzień. Średnia liczba godzin słonecznych w grudniu w Reykjaviku spada do 0,5 h (tak – tylko pół godziny dziennie, średnio dla całego miesiąca!), a na północy, w Akureyri, po prostu do zera. W okresie zimowego przesilenia – 22 grudnia – słońce w Reykjaviku zaczyna wschodzić o 11:23, ale nigdy nie wschodzi całkowicie i płynnie przechodzi w zachód słońca, który kończy się o 15:30.

Naturalnie jest też zimniej niż w listopadzie. Średnia maksymalna temperatura spada do 3,4 °C za dnia i -1,6 °C w nocy.

Rozkład % temperatur dziennych w grudniu
(% dni z daną maks. temp. dzienną, Reykjavik, 2000-2022)

Jak widać na wykresie niemal 3/4 (dokładnie: 74,5%) dni grudniowych ma temperaturę dzienną pomiędzy 0 °C, a 9 °C, a nieco ponad 1/4 (27%) pomiędzy 6 °C, a 12 °C. Zazwyczaj, czy najczęściej, grudzień na Islandii NIE jest więc bardzo mroźny, chociaż nocą temperatury spadają już niemal zawsze poniżej zera.

Jednak te względnie ciepłe dni niejako równoważone są może nielicznymi, ale bardzo zimnymi. Na przykład 30 grudnia 2022 maksymalna temperatura za dnia wyniosła tylko -8,2 °C, a minimalna w nocy rekordowe -15,2 °C (była to najniższa temperatura zanotowana od 2000 roku). Jeszcze niższe są temperatury mierzone przy gruncie – tu rekord należy do 2.12.2019 i wynosi -20,3 °C.

To także w grudniu 2022 zdarzyła się wspomniana wcześniej burza śnieżna, która na 2 dni odcięła od świata m.in. cały Reykjavik i lotnisko Keflavik.

W połączeniu z utrzymującą się wysoką sumą opadow oraz silnym wiatrem, temperatura odczuwalna jest w grudniu zwykle naprawdę niska.

Niejako „na pocieszenie” zaznaczmy, że z kolei najwyższa temperatura zanotowana od 2000 roku na Islandii w grudniu to aż 12 °C (było to 6 grudnia 2002 r.). Bywa więc różnie 🙂

Pogoda na Islandii w styczniu

Wschód i zachód słońca w styczniu

Początek roku to oczywiście (nadal) środek zimy. Tym co rzuca się od razu w oczy jest super krótki dzień. Słońce pojawia się nad horyzontem dopiero po godz. 11, ale nigdy nie wznosi się na ponad 6º i zaraz po godzinie 16 znów zupełnie pod nim znika. Względnie jasno jest między 10 rano, a 17, ale tylko „względnie” i tylko jeśli nie ma chmur.

Styczeń jest także miesiącem bardzo silnych wiatrów. Średnia prędkość wiatru w Reykjaviku to 16,9 km/h, ale porywy dochodzą nawet do 76 km/h. Na półwyspie Fiordy Zachodnie to właśnie w styczniu zanotowano najsilniejszy wiatr – rekordowy odczyt wyniósł aż 236,2 km/h!

Styczeń to także jeden z miesięcy o wysokiej sumie opadów. Jeśli opady trafią na niską temperaturę (a nocą o to łatwo), to na całej wyspie mogą się zdarzyć śnieżyce, które nawet odcinają fragmenty wyspy od cywilizacji (zwykle na noc i poranek, ale czasem nawet na 2-3 dni).

Wykres temperatur dnia w styczniu, Reykjavik

Rozkład procentowy temperatur powietrza w styczniu.
(maksymalna temp. dzienna, Reykjavik, 2000-2022)

Typowe temperatury dla stycznia w ciągu dnia wahają się między 1 °C, a 7 °C (to prawie 60% dni), a tylko w ok. 2% dni temperatura spada poniżej -5 °C lub wznosi się powyżej 10 °C. Trzeba jednak pamiętać, że w nocy temperatura przy gruncie czasem spada nawet do -20 °C.

M
ówiąc o islandzkiej pogodzie musimy przypominać o tym co chwila: średnie temperatury są tu bardzo łagodne, ale warunki ekstremalne, bywają naprawdę skrajne. Dlatego w styczniu należy oczekiwać temperatur „na lekkim plusie”, ale koniecznie trzeba też być przygotowanym na mocny mróz.

Pogoda na Islandii w lutym

Luty to oczywiście nadal miesiąc zimowy, ale szczególnie na południu czuć już powoli zbliżającą się wiosnę. Wprawdzie w nocy ciągle jeszcze standardem jest mróz, ale w ujęciu średnim jest on już raczej łagodny – między 0 °C a -3 °C. Zdarzają się oczywiście nocne mrozy ok. -10 °C, ale z kolei najcieplejsze odnotowane noce miały temperaturę nawet powyżej 7 °C (tak: powyżej +7 °C w lutym, w nocy!).

Za dnia, tak samo jak w styczniu, ok. 60% dni ma temperaturę maksymalną w przedziale od 1 °C do 7 °C, ale już prawie 20% dni ma temperaturę między 7 °C, a 10 °C i tylko niecałe 5% spada poniżej -2 °C. Na wykresie poniżej można też zauważyć, że dni w lutym dzielą się niemal idealnie po połowie na takie, które notują temperaturę powyżej i poniżej 4 °C.

Rozkład procentowy dziennych temperatur powietrza w lutym.
(maksymalna temp. dzienna, Reykjavik, 2000-2022)

M
imo, że za dnia dość standardowo występują już temperatury powyżej zera, to jednak nocne mrozy powodują, że śnieg na większości obszaru Islandii utrzymuje się bez problemu.

W lutym opady i wiatr ciągle jeszcze utrzymują się na Islandii na wysokim poziomie. Na Fiordach Zachodnich jest to nawet miesiąc o najwyższej średniej sile wiatru. Także w Reykjaviku to właśnie w lutym zanotowano najwięcej porywów wiatru (średnio to 33,4 km/h). Dlatego nawet jeśli temperatura obiektywnie może być już zupełnie znośna, to temperatura odczuwalna ciągle jednak jest dokuczliwie niska, a ryzyko krytycznego załamania pogody – wysokie.

Średnia prędkość wiatru na wschodnim wybrzeżu w porównaniu do Reykjaviku i Fiordów Zachodnich
op. wł. na podstawie danych 2000-2022 z Veðurstofa Íslands, vedur.is

Pogoda na Islandii w marcu

Marzec na Islandii ciągle jeszcze trzeba uznać za miesiąc zimowy. Jednak wyraźnie dłuższy dzień tworzy pogodę znacznie łagodniejszą, niż w grudniu czy styczniu i być może optymalną do zobaczenia zimowej twarzy Islandii.

Jeśli chcesz zobaczyć zorzę polarną oraz niezwykłe jaskinie lodowe to właśnie w marcu są do tego świetne warunki.

Rozkład % temperatur w marcu na Islandii
(maksymalna temp. dzienna, Reykjavik, 2000-2022)

Średnia maksymalna temperatura powietrza w ciągu dnia w marcu to już prawie 5 °C (4,72 °C w Reykjaviku, 4,0 °C w Akureyri). Coraz częściej zdarzają się także dni z temperaturą ponad 10 °C i to zarówno na południu, jak i na północy wyspy. Jednak noce ciągle są mroźne (średnio: -2,9 °C, ekstremalnie: -16,7 °C), więc na większości obszaru Islandii w marcu ciągle leży jeszcze śnieg.

Wiatr także nie zaczyna jeszcze słabnąć. Jego średnia prędkość zarówno w Reykjaviku, jak i w Isafjordur na Fiordach Zachodnich to 16,7 km/h. A rekord lutego, zmierzony na wzgórzu Thverffjall (Þverfjall) nad wspomnianym Isafjordur, to nadal ponad 200 km/h. Robi się więc jaśniej i cieplej, ale ciągle warunki bywają bardzo trudne.

Ilość słońca w marcu.

We wszystkich regionach wysoka pozostaje także miesięczna suma opadów. Jedynie na północy – w Akureyri – w marcu (podobnie jak w całym pierwszym kwartale) jest ona wyraźni niższa, niż w ostatnich miesiącach roku. Jednak nawet tam suma opadów w marcu (47,7 mm) jest niemal dokładnie dwa razy wyższa niż w kolejnym miesiącu – kwietniu (25,0 mm).

21 marca nadchodzi równonoc wiosenna, symboliczny pierwszy dzień wiosny. Słońce wschodzi o 7:26 rano, a zachodzi ponad 12 godzin później, bo dopiero o 19:46. Co więcej 'daytime’ czyli czas, kiedy słońce znajduje się conajmniej 6º ponad horyzontem trwa aż ponad 10 godzin (od 8:29 do 18:42), podczas gdy w grudniu i styczniu 'daytime’ nie występuje wcale. Przy bezchmurnym niebie pogoda potrafi być prze-piękn-na!

Z pewnością na Islandii marzec to ostatni miesiąc w miarę stabilnej, ale ciężkiej, zimowej pogody. Od kwietnia zaczynają się za to dynamiczne zmiany przestawiające islandzką pogodę na tryby letnie.

Pogoda na Islandii wiosną

Z punktu widzenia turysty przyjeżdżającego na Islandię za wiosnę należy tu uznać kwiecień i maj. To dwa miesiące wyraźnej zmiany pomiędzy relatywnie stabilną pogodą zimową i kolejnym względnie stabilnym okresem letnim. W kwietniu i maju wszystkie czynniki pogodowe zmieniają się natomiast bardzo dynamicznie.

Pogodowe zmiany na wiosnę to przede wszystkim ciągle rosnąca długość dnia, szybko spadająca ilość opadów, słabnąca prędkość wiatru i rosnąca temperatura – zarówno dzienna, jak i nocna. Zatem wszystkie czynniki zmieniają się w sposób korzystny dla turystów.

Jednak nie popadajmy w hurra-optymizm. Na przykład na Fiordach Zachodnich wyraźnie słabszy wiatr oznacza tyle, że o ile od listopada do marca notujemy wiatr o prędkości przekraczającej nawet 200 km/h, to rekordy wiosenne oscylują tylko wokół „marnych” 160 km/h. Wiosna to ciągle wymagająca pora roku.

Kwiecień jest raczej jeszcze za zimny i zbyt mokry do miłego zwiedzania wyspy. Raczej za duża jest wtedy ciągle szansa na śnieg i/lub mocny sztorm. Ale w maju ruch turystyczny wyraźnie zaczyna rosnąć, a ceny zwykle pozostają jeszcze na poziomach zimowych lub do nich zbliżonych. Jeśli nie boimy się brzydkiej pogody i/lub jeśli będziemy mieli szczęście, można już wtedy bardzo fajnie zobaczyć Islandię.

Przepis na podróż: 7-13 dni na Islandii wiosną

Jeśli zastanawiasz się nad wiosennym wyjazdem na Islandię, to koniecznie przeczytaj nasz poradnik o proponowanej na wiosnę trasie (razem z miejscami, które warto zobaczyć, hotelami, w których można niedrogo przenocować i mnóstwem innych porad): Plan wyjazdu na Islandię wiosną: 7 do 13 dni.

Pogoda na Islandii w kwietniu

Jak już wspomnieliśmy wyżej kwiecień jest wyraźnie cieplejszy od marca, ale jednak nadal jest miesiącem chłodnym. Z drugiej strony właściwie wszystkie miesiące są na Islandii chłodne, więc nie ma co wybrzydzać 🙂

Rozkład procentowy temperatur na Islandii w kwietniu<br>(maksymalna temperatura dzienna, Reykjavik, 2000-2022)

Rozkład % temperatur na Islandii w kwietniu
(maksymalna temp. dzienna, Reykjavik, 2000-2022)

Jak widać, ponad 40% dni ma temperaturę między 6 °C, a 9 °C, a aż 88,7% ma temperaturę dzienną między 3 °C, a 12 °C. Jest więc wyraźnie cieplej niż w marcu, ale trudno powiedzieć, że jest ciepło…

Nawet na północy – w Akureyri – średnia minimalna temperatura powietrza w nocy jest już w kwietniu powyżej zera (0,2 °C, ale jednak). I tylko na Fiordach Zachodnich – w Isafjordur – średnia temperatura nocy jest ciągle 'na minusie’. Ale i tam ten minus jest dość symboliczny, bo wynosi dokładnie -0,8 °C.

Rekordy zimna na Fiordach Zachodnich ciągle mają wartości typowe dla zimy (-13,5 °C), ale nawet średnia maksymalna temperatura w ciągu dnia wchodzi już na wyraźnie wyższe od zimowych poziomy: to 5,2 °C.

Maskonur

W
kwietniu wracają na Islandię maskonury. Te urocze ptaki, turystyczny symbol Islandii, przylatują na stały ląd by gniazdować i odkarmić młode. Wprawdzie „w komplecie” pojawią się dopiero w maju, ale już w drugiej połowie kwietnia można je zobaczyć w bardzo wielu miejscach.

We wszystkich regionach Islandii wyraźnie spada też w kwietniu suma opadów. Na południu spadek ten jest jeszcze relatywnie niewielki, ale na połnocy – w Akureyri – kwiecień to pierwszy z trzech miesięcy o najniższych opadach w całym roku.

Godziny zachodu słońca w kwietniu na Islandii

W kwietniu znika tzw. astronomiczna noc

Długość dnia zwiększa się na tyle dynamicznie, że już 11 kwietnia zanika astronomiczna noc. Oznacza to, że od tego dnia słońce ani na chwilę nie schodzi bardziej niż na 18º poniżej linii horyzontu. Od północy do ok. 4 rano panuje tzw. astronomiczny zmierzch (słońce jest między 12º a 18º poniżej horyzontu), ale astronomiczna, ciemna noc pojawi się ponownie dopiero 3 września…

Słabnie także siła wiatru. Co ciekawe wyraźnie mocniej spada ona na północy i na Fiordach Zachodnich, niż w okolicach Reykjaviku. Bo i ile w lutym zarówno w Reykjaviku, jak i w Isafjordur, średnia prędkość wiatru wynosi 17,4 km/h, to w kwietniu jest to już 15,8 km/h w Reykjaviku i 13,8 km/h w Isafjordur. Wartości liczbowe może nie są spektakularne, ale dla Isafjordur oznacza to spadek średniej siły wiatru o nieco ponad 20%. To na pewno odczuwalna zmiana.

Pogoda na Islandii w maju

Jeśli chcesz zobaczyć Islandię we względnie przyjemnej pogodzie i kiedy nie ma na niej jeszcze zbyt wielu ludzi, a ceny wynajmu auta czy noclegów są ciągle w miarę niskie, to maj jest do tego idealnym miesiącem (zobacz: Plan wyjazdu na Islandię wiosną: 7 do 13 dni).

Średnia maksymalna temperatura powietrza w ciągu dnia wynosi w maju już ponad 10 °C (10,2 °C), a tylko niecała jedna piąta dni (17,5%) ma maksymalną temperaturę dzienną poniżej 8 °C. Widać to na wykresie poniżej.

Typowe temperatury w maju na Islandii.<br>(rozkład procentowy; maks. temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Typowe temperatury w maju na Islandii.
(rozkład procentowy; maks. temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Powyższy wykres – jak wszystkie na tej stronie – przedstawia dane dla Reykjaviku, ale w innych regionach sytuacja jest bardzo podobna. Na północy (Akureyri) średnia temperatura maksymalna jest właściwie taka sama. Na Fiordach Zachodnich (Isafjordur) jest chłodniej o 2 °C, a wyraźnie chłodniejszy jest tylko wschód (stacja Delatangi), gdzie średnia maksymalna temperatura za dnia w maju to tylko 6,6 °C, a więc prawie 4 °C chłodniej.

Średnia temperatura minimalna w nocy na południu to 4 °C, na północy 3 °C, na wschodzie 2,3 °C, a najzimniej wg tej statystyki jest na Fiordach Zachodnich: 1,8 °C.

Jeszcze chłodniej jest w interiorze (średnio 5,7 °C za dnia i -1,3 °C w nocy), ale w maju interior jest ciągle zamknięty dla turystów, więc podajemy to tylko jako ciekawostkę.

W
ięcej o pogodzie w poszczególnych regionach Islandii przeczytasz w oddzielnym artykule: Pogoda w różnych regionach Islandii.

Podsumowując, biorąc pod uwagę ściśle same temperatury powietrza za dnia, maj na Islandii sprawia wrażenie już całkiem miłego, wczesno-wiosennego miesiąca. I jest to poniekąd prawda, ale z dwoma zastrzeżeniami.

Po pierwsze: chociaż wiatr jest już wyraźnie słabszy, niż zimą, to na Islandii zawsze tzw. „czynnik chłodzenia wiatrem” jest wysoki – nawet jeśli jest niższy niż zimą; jeśli znajdziesz miejsce osłonięte od wiatru, to może tam być bardzo miło i przyjemnie; ale większość miejsc na Islandii nie jest osłonięta i wrażenie pogodowe jest dość chłodne;
Po drugie: niestety przez cały rok zdarzają się załamania pogody. Sztorm, który nadejdzie z północy i przyniesie arktyczne powietrze może na kilka dni „cofnąć” pogodę nawet do zupełnie zimowej. Większość dni takie nie będzie, ale niektóre jak najbardziej mogą.

P
onownie powtarzamy wcześniejsze zastrzeżenie: średnia temperatura w maju to 10,2 °C, ponad 80% dni ma temperaturę ponad 8 °C, a najcieplejsze dni maja przekraczają nawet 18 °C. Ale w czasie załamania pogody może być (przez kilka dni) znacznie chłodniej! Najzimniejsze dni w maju nie przekraczają 2 °C za dnia, a w nocy temperatura przy gruncie potrafi spaść nawet ponizej -10 °C. Standard, pogoda typowa, to jedno, ale jeśli źle trafisz, to pogoda może być nawet gorsza niż w styczniu…

Opady w maju właściwie we wszystkich regionach Islandii są na najniższym rocznym poziomie. Jednak dla niektórych regionów jest to i tak wysoki poziom. Na przykład stacja w Delatangi na wschodzie notuje w maju średnio 112,4 mm deszczu, co jest właśnie jednym z najniższych wyników dla tej stacji. Ale jednocześnie jest więcej niż stacje meteo w Reykjaviku czy na Fiordach Zachodnich notują w którymkolwiek miesiącu roku… Taki mają klimat (na wschodzie)…

Wiatr w maju jest już znacznie słabszy we wszystkich regionach, w porównaniu do warunków zimowych. Jednak ciągle słabnie i dopiero późnym latem osiągnie swoje minima.

Pogoda pod namiotem w maju na Islandii

M
usimy zrobić jeszcze jedno super ważne zastrzeżenie: maj pod namiotem jest ciągle bardzo trudny.

Wiele osób pyta i zastanawia się, czy to dobry pomysł, żeby pojechać na Islandię w maju, ale pod namiot. Tak jest oczywiście taniej, a w maju większość kempingów jest już otwarta. W dodatku maj w Polsce często jest już bardzo ciepły, a jak widać z wykresu powyżej, także i na Islandii „da się przeżyć”. Jeśli chcesz spać pod namiotem, przygotuj się jednak na inną pogodę.

Specjalnie dla osób myślących o Islandii w maju pod namiotem zebraliśmy dane i przygotowaliśmy wykres pokazujący minimalną temperaturę w nocy, przy gruncie – niebieski wykres poniżej.

Standardowo temperaturę powietrza na całym świecie mierzy się 1 m ponad powierzchnią gruntu, ale temperatura tuż przy gruncie, może się od tego dość wyraźnie różnić. I rzeczywiście – nocne temperatury przy gruncie w maju na Islandii wyglądają zupełnie inaczej, niż mógłby sugerować wykres temperatur maksymalnych oraz doświadczenie z majowej pogody w Polsce. Zobaczcie sami:

Częstość występowania temp. min. przy gruncie, w maju<br>(rozkład procentowy, Reykjavik, 2000-2022)

Częstość występowania temp. min. przy gruncie, w maju
(rozkład procentowy, Reykjavik, 2000-2022)

Co widzimy na wykresie powyżej? Otóż m.in. to, że tylko połowa nocy mija z temperaturą powyżej zera (dokładnie to nawet „mniejsza połowa” – 49,9% 😉 ). Połowa nocy przynosi przygruntowe przymrozki, a 1/7 z nich (13,5%) mróz na poziomie -6 °C lub większy. Zdarzają się nawet mrozy silniejsze niż -12 °C!

Dla pełnego uzupełnienia: średnia minimalna temperatura w nocy (mierzona standardowo, czyli 1 m nad ziemią) to w maju 4 °C, przy czym najwyższa odnotowana to 11 °C, a najniższa to -5,9 °C. Są to więc wskazania wyższe, ale nadal raczej niskie.

W
maju polecamy ciągle noclegi w hotelach, hostelach czy pensjonatach. Spanie w kampervanie z webasto wprawdzie zapewnia komfort, ale niekoniecznie będzie tańsze. W „kamperze” z namiotem na dachu trzeba się liczyć ze spędzaniem nocy na mrozie. A na rozbijanie namiotu na ziemi naprawdę jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie.

Maj na Islandii oferuje już dużo słońca i nierzadko naprawdę miłe, ciepłe temperatury. Jednak wiatr ciągle potrafi być dokuczliwy, a noce bardzo zimne. To początek sezonu turystycznego, ale jeszcze nie początek lata…

Pogoda na Islandii latem

Lato (okres od czerwca do sierpnia) to z pewnością najlepszy okres na odwiedzenie Islandii. Wprawdzie turystów jest tu wtedy najwięcej, więc także i ceny najwyższe, ale pogoda jest zdecydowanie najprzyjemniejsza, a do tego to jedyny okres, w którym można odwiedzić niezwykły interior (zobacz np.: Najciekawsze miejsca islandzkiego interioru [Top10]).

Piękny, słoneczny, letni dzień na Snaefellsnes

Podstawowe cechy letniej pogody na Islandii to najsłabszy wiatr, najniższe sumy opadów, najdłuższe dni i najwięcej godzin słonecznych oraz, naturalnie, najwyższe temperatury.

Oczywiście trzeba wziąć poprawkę na to, że to jednak Islandia. Więc na przykład wyróżniającą cechą wysokich letnich temperatur jest to, że tylko w tych trzech miesiącach minimalna temperatura powietrza w nocy nie spadła nigdy (w okresie od roku 2000 do 2022) poniżej 0 °C. Rekord zimna dla czerwca to właśnie 0,0 °C, dla sierpnia 2,7 °C, a dla lipca 3,4 °C. To właśnie na Islandii znaczy „ciepło” 😀 .

Dla równowagi: trzy miesiące letnie to także jedyne miesiące, w których choć raz zanotowano (w latach 2000-2022) maksymalną temperaturę w ciągu dnia powyżej 20 °C. Rekord ciepła (póki co, bo ocieplenie klimatu postępuje) został ustanowiony 30 lipca 2008: to 25,7 °C. Jednak średnia maksymalna temperatura dnia przekracza 15 °C tylko w lipcu i to naprawdę symbolicznie: wynosi dokładnie 15,1 °C.

W
porównaniu do pogody w Polsce, islandzkie lato to raczej taka późna, ciepła wiosna, niż faktyczne lato. Nawet w najcieplejszym miesiącu – w lipcu – średnia temperatura maksymalna to tylko 15,1 °C, a średnia temperatura minimalna to tylko 9,3 °C. W dodatku ciągle wieje dość mocny wiatr.

Kończąc temat letnich temperatur podsumujmy:

Średnia maksymalna temperatura w ciągu dnia wynosi od 13,4 °C w czerwcu, przez 14,5 °C w sierpniu, do 15,1 °C w lipcu.
Najwyższe zanotowane temperatury przekraczają 20 °C; to odpowiednio: 22,4 °C w czerwcu, 24,8 °C w sierpniu i 25,7 °C w lipcu.
Średnia minimalna temperatura w nocy nawet latem nie przekracza 10 °C. To dokładnie 7,5 °C w czerwcu, 8,8 °C w sierpniu i 9,3 °C w lipcu.
Lato to jedyne trzy miesiące, kiedy na Islandii (na południu i w okolicach Reykjaviku) nie notujemy mrozu, choć niewiele do tego brakuje. Najniższe zanotowane w latach 2000-2022 temperatury to: 0,0 °C w czerwcu, 2,7 °C w sierpniu i 3,4 °C w lipcu.
Jednak nawet latem zdarzają się tzw. „przygruntowe przymrozki”. Cechą wyróżniającą miesięcy letnich jest w tym względzie to, że (w przeciwieństwie do każdego innego miesiąca!) latem przymrozki nie spadają poniżej -10 °C. Najniższe zarejestrowane temperatury przy gruncie to odpowiednio: -8,4 °C w czerwcu, -4,6 w sierpniu i -4,1 °C w lipcu.
Interior jest wyraźnie chłodniejszy od podanych wyżej statystyk, bo niemal w całości leży powyżej 500 m n.p.m. Pogodzie w interiorze poświecony jest osobny rozdział artykułu Pogoda w różnych regionach Islandii.

Lato to także okres najniższych opadów (45 mm do 60 mm). Na północy jest to nawet jeszcze mniej (tylko niecałe 20 mm w lipcu), ale dla równowagi na wschodzie najbardziej „suchy” miesiąc to czerwiec, który notuje 88,6 mm. Przypomnijmy tylko, że ten wynik – choć rekordowo niski dla wschodniej Islandii – jest i tak wyższy od niemal każdego miesiąca w Reykjaviku…

Latem możemy także liczyć na najsłabszy wiatr (nawet „tylko” 10,9 km/h średnio dla całego miesiąca). Ale znowu – w szczególnie wietrznych Fiordach Zachodnich najniższa miesięczna średnia to prawie dwa razy więcej: 18,7 km/h (na wzgórzach nad Isafjordur). Jednocześnie na wspomnianym wzgórzu Thverfjall nigdy (w latach 2000 – 2022) nie zanotowano miesiąca bez wiatru przekraczającego 60 km/h! (a super ściśle: 59,8 km/h)

Złota godzina przez całą noc

Lato, to także czas „białych nocy”. W tej statystyce króluje oczywiście czerwiec. W czasie letniego przesilenia – 21 czerwca – nie ma nie tylko nocy, ale nawet prawdziwej ciemności. Słońce częściowo chowa się za horyzont chwilę po północy, ale wychodzi zza niego już przed 3 rano. Przez cały ten czas trwa tzw. złota godzina, a więc okres kiedy słońce nie schodzi bardziej niż o 4° poniżej horyzontu. De facto cały czas widać je choć trochę i w tym okresie naprawdę przydają się „klapki na oczy” – wygodna opaska na oczy, pozwalająca spać nawet kiedy jest jasno.

Lato, podobnie jak zima, to okres względnie stabilnej pogody na Islandii. Poszczególne miesiące nie różnią się tu aż tak bardzo, chociaż jednak czerwiec jest na pewno najchłodniejszy, a w sierpniu może już być bardziej deszczowo. Ponieważ jest to najbardziej turystyczna, popularna pora roku, przyjrzyjmy się osobno pogodzie w każdym z letnich miesięcy.

Osoby szczególnie zainteresowane np. pogodą na Fiordach Zachodnich czy w interiorze raz jeszcze zapraszamy do oddzielnego artykułu właśnie o pogodzie w każdym z regionów: Pogoda w różnych regionach Islandii.

Pogoda na Islandii w czerwcu

Czerwiec to pierwszy miesiąc ze średnią dobową temperaturą przekraczającą 10 °C. Przypomnijmy, że jeśli jakiś miesiąc chce być uznany za letni, to – przynajmniej w Polsce – ta temperatura musi w nim przekroczyć 15 °C. Islandzkiemu czerwcowi (ale i lipcowi, i sierpniowi) sporo więc do tego wyniku brakuje…

Niemniej na Islandii czerwiec to lato, bo średnia maksymalna temperatura w ciągu dnia to „aż” 13,4 °C, a prawie cały miesiąc (93,8% dni) osiąga maksymalną temperaturę w ciągu dnia na poziomie 10 °C lub więcej. Zobacz wykres:

Rozkład procentowy temperatur powietrza w czerwcu
(maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Średnia maksymalna temperatura czerwca to 13,4 °C i rzeczywiście temperatury całego miesiąca 'oscylują’ wokół tej wartości. Aż (?) 80,9% dni osiąga zbliżoną temperaturę – między 10 °C, a 16 °C.

N
awet w interiorze średnia maksymalna temperatura w ciągu dnia przekracza w czerwcu 10 °C, bo wynosi 11,2 °C. To także pierwszy miesiąc roku, kiedy średnia temperatura minimalna (w nocy) przekracza tam zero: dokładnie wynosi 3,2 °C. Lato pełną gębą! 😉

Czerwiec – jak całe lato – to także okres najniższych opadów. Wszędzie, poza interiorem, jest to miesiąc z najniższą sumą opadów, chociaż dla każdego regionu oznacza to coś „nieco” innego. Te rekordowo niskie opady w Fiordach Zachodnich to 18,1 mm, na północy – w Akureyri – to 19,8 mm, a na południu i w okolicach Reykjaviku: 45,7 mm.

Natomiast na wschodzie (stacja Delatangi) najmniej deszczowy miesiąc notuje i tak aż 88,6 mm. Może warto dodać, że w tamtym regionie to jedyny miesiąc ze średnią sumą opadów poniżej 100 mm, podczas gdy pozostałe wspomniane regiony nigdy nie przekraczają tej granicy…

Czerwiec to także już miesiąc względnie słabego wiatru. Wprawdzie w większości regionów jeszcze choć trochę słabszy będzie on w lipcu, ale i tak wszędzie jest słabszy niż w maju, a nawet o 30-40% słabszy niż w rekordowych miesiącach zimowych.

Pamiętajmy jednak o właściwej skali. Na przykład na Fiordach Zachodnich czerwiec to nie tylko miesiąc ze słabym wiatrem przeciętnym, ale także z najniższym rekordem prędkości wiatru. Ten rekord dla czerwca to dokładnie 129,6 km/h. To prawie dwukrotnie mniej niż rekord stycznia (236,2 km/h), ale jednak miesiąc słabego wiatru, w którym możemy być niemal pewni, że nie przekroczy on 130 km/h każe nieco ograniczyć swój optymizm w tym zakresie…

Maksymalna siła wiatru na Fiordach Zachodnich (Þverfjall)
opr. wł. na podstawie danych 2000-2022 z Veðurstofa Íslands, vedur.is

Pogoda na Islandii w lipcu

Patrząc tylko na pogodę, lipiec jest z pewnością najlepszym miesiącem na odwiedzenie Islandii. Praktycznie w każdym regionie mamy wtedy najniższą (lub przynajmniej bardzo niską) sumę opadów, najsłabszy wiatr, bardzo długi dzień, no i najwyższe temperatury.

Jak wspominaliśmy już wcześniej: średnia maksymalna temperatura powietrza w lipcu to rekordowe 15,1 °C. I nieco ponad 1/3 dni rzeczywiście upływa w bardzo podobnej temperaturze, a ponad 80% w zakresie od 12 °C do 18 °C. W polskich standardach jest to więc „średnio ciepła wiosna”, ale Islandczycy włączają już klimatyzację 😉

Rozkład % temperatur w lipcu<br>(maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Rozkład % temperatur w lipcu
(maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Rekordowo wysoką zanotowaną temperaturą w lipcu było wspomniane wcześniej 25,7 °C, ale ogólnie rzecz biorąc temperatury powyżej 20 °C zdarzają się rzadko – średnio w mniej niż 3% dni, a więc (statystycznie) mniej niż raz na miesiąc.

Pozostałe regiony Islandii notują temperatury dość podobne, w większości o 1 °C do 2 °C niższe. Co zaskakujące rekordzistą pod tym niechlubnym względem nie jest interior (tam średnia temperatura w ciągu dnia wynosi w lipcu 13,2 °C), ale wschód! Stacja meteo w Delatangi w lipcu notuje średnie maksymalne temperatury powietrza na poziomie jedynie 11,3 °C! Szczegółowe informacje o pogodzie w poszczególnych regionach zamieściliśmy w oddzielnym artykule: Pogoda w różnych regionach Islandii.

Lipiec – jak całe lato – oferuje względnie niskie sumy opadów. Jedynie na północy – w Akureyri – jest to wyraźnie więcej niż we wcześniejszych miesiącach, a na wschodzie nawet więcej niż w lutym (ale wschód w ogóle jest najbardziej deszczowy).

Praktycznie we wszystkich regionach to właśnie w lipcu notujemy także najniższą średnią siłę wiatru. Na północy to 10,8 km/h, w okolicach Reykjaviku: 10,9 km/h, na wschodzie 16,9 km/h, w interiorze 18,3 km/h, a na Fiordach Zachodnich 18,7 km/h. Wszędzie mogą się zdarzyć – i zdarzają się – mocniejsze porywy wiatru, ale i tak z pewnością jest to najspokojniejszy pod tym względem miesiąc.

Pogoda pod namiotem w lipcu na Islandii

W lipcu w pełni rozkwitają na Islandii kempingi, a wiele osób decyduje się na spanie pod namiotem. To bardzo rozsądne, bo latem koszty wypożyczenia samochodu i noclegów są najwyższe, a spanie pod namiotem pozwala je mocno ograniczyć.

Planując noclegi pod namiotem trzeba jednak pamiętać o trzech głównych wyzwaniach:

Większość kempingów to po prostu trawiaste pola namiotowe. W czasie deszczu i niedługo po nim bywają bardzo podmokłe. Trzeba starannie wybierać miejsce rozbicia namiotu i zadbać o buty, które nie boją się wody.
Noce są jasne i wietrzne. W namiocie naprawdę trzeba mieć opaskę na oczy, a wielu osobom przydają się także zatyczki do uszu. Kempingi na nizinach są (zwykle) nieźle osłonięte od wiatru, ale w interiorze zdarza się nawet, że wiatr po prostu rwie słabsze lub gorzej rozstawione namioty.
Lato w wydaniu islandzkim nie jest bardzo ciepłe. W interiorze zawsze może spaść śnieg, ale i poza nim trzeba się liczyć z naprawdę chłodnymi nocami. Ponad 3/4 nocy upływa z temperaturą minimalną pomiędzy 7 °C, a 11 °C, ale temperatury przy gruncie spadają znacznie bardziej: ponad 90% nocy „zalicza” temperaturę poniżej 9 °C, a prawie 10% poniżej 0 °C. Zobacz wykres poniżej.

Częstość najniższych temperatur powietrza przy gruncie – lipiec.
Minimalna temp. przy gruncie w lipcu; Reykjavik; 2000-2022;

Jak widać powyżej, chociaż najczęściej temperatura przy gruncie spada „tylko” do między 6 °C, a 9 °C, to niestety aż prawie 30% nocy notuje przygruntową temperaturę poniżej 3 °C.

Pamiętajmy, że to dane dla Reykjaviku, dość dokładnie reprezentatywne dla całego południowo-zachodniego rejonu Islandii. W innych rejonach, jak pisaliśmy wyżej, jest podobnie, ale jednak zwykle o ok. 1 °C do 2 °C chłodniej, zatem te 30% nocy może już tam zanotować temperatury w okolicy 0 °C.

T
emperatura minimalna, mierzona tradycyjnie – tzn. 1 m nad powierzchnią ziemi – w lipcu dla wszystkich regionów Islandii wynosi średnio od 7 °C do 9 °C. Ale temperatura przy gruncie jest wyraźnie niższa i zdarza się jej nawet w lipcu spadać poniżej zera.

J
eśli wybierasz się na Islandię na trekking, to najlepiej zrobić to właśnie w lipcu, ale i tak koniecznie zadbaj o ciepłą odzież, mocny namiot i kuchenkę gazową nie bojącą się wiatru – najlepiej typu JetBoil.

Pogoda na Islandii w sierpniu

Sierpień to na Islandii z pewnością miesiąc letni, ale już z wyraźnym „piętnem” jesieni. W niektórych regionach to ciągle bardzo letni miesiąc, ale w innych, już wyraźnie bardziej jesienny.

Sierpień to ostatni z trzech miesięcy ze średnią temperaturą dobową ponad 10 °C (dokładnie: 11,3 °C). Średnia maksymalna temperatura w ciągu dnia to wtedy 14,5 °C, a średnia minimalna w nocy: 8,8 °C. Jest to też ostatni z trzech miesięcy, kiedy nie zdarza się na Islandii mróz (poza interiorem i przymrozkami, oczywiście).

Wykres typowych temperatur sierpnia<br>(rozkład %, maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Wykres typowych temperatur sierpnia
(rozkład %, maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Jak widać na wykresie nieco ponad 40% dni mija na Islandii w sierpniu z temperaturą maksymalną między 13 °C, a 15 °C, a aż 87,3% z temperaturami pomiędzy 11 °C, a 17 °C. Najniższa zanotowana w ostatnich latach temperatura to 2,7 °C, a najwyższa: 24,8 °C. Jak na Islandię jest to więc zdecydowanie ciepły, letni miesiąc.

Najniższą średnią maksymalną temperaturę w ciągu dnia ma (nadal) wschodnia stacja w Delatangi (11,6 °C), a nie stacje w interiorze (12,0 °C) czy na Fiordach Zachodnich (12,8 °C). To także znak lata, tym bardziej, że to właśnie sierpień jest na wschodzie najcieplejszym miesiącem roku.

Oczywiście to wszystko informacje o pogodzie na nizinach i w 'zwyczajnym’ interiorze. Jeśli jedziecie lub idziecie wyżej – jak np. do krateru Askja – pogoda może być już zupełnie zimowa.

Ścieżka do krateru Viti (Askja, sierpień 2019)

Co do temperatury nocnej, tu już na pierwsze miejsce (od końca, w pewnym sensie) wraca interior. W sierpniu najniższa średnia temperatura minimalna w nocy to 4,4 °C zmierzone właśnie w stacji Veidivatnahraun w interiorze. To o wyraźne kilka stopni mniej, niż ta sama miara dla wszystkich innych regionów, w tym w szczególności dla okolic Reykjaviku, gdzie – jak wspominaliśmy wyżej – wynosi ona 8,8 °C. Rozkład temperatur przy gruncie jest bardzo podobny, niemal identyczny do lipcowego, pokazanego wyżej.

Godziny wschodu i zachodu słońca w sierpniu

Sierpień – jak całe właściwie lato – to także okres pomiędzy letnim przesileniem, a jesienną równonocą. Dzień staje się więc coraz krótszy, ale jednak nadal jest długi. W połowie miesiąca – 16 sierpnia – wschód słońca następuje o 5:21 rano, a zachód o 21:41. Przy czym 'daytime’ – okres kiedy słońce jest ponad 6º nad horyzontem trwa od 6:32 do 20:30.

Sierpień to także ostatni miesiąc z niską siłą wiatru (choć co do tych czynników to różnice regionalne zaczynają grać nieco większą rolę). Na Fiordach Zachodnich zdarzył się nawet kiedyś sierpień, w którym prędkość wiatru ani jednego dnia nie przekroczyła 60 km/h, co jest dla tego regionu zupełnym ewenementem. Dla porównania: nie zdarzył się tam jeszcze styczeń, kiedy nie zanotowano by tam prędkości ponad 120 km/h…

W islandzkim interiorze sierpień to miesiąc najniższych opadów (średnio 51,3 mm), ale we wszystkich pozostałych regionach są już one wyraźnie wyższe, niż w maju i czerwcu, choć ciągle daleko niższe od zimy i – rekordowej pod tym względem – jesieni. Dla okolic Reykjaviku to 61,2 mm, wobec 45,7 mm w czerwcu oraz od 80 mm do 100 mm od września do marca. W innych regionach zależności są podobne, choć same wartości wskazań inne. Na rekordowo deszczowym wschodzie sierpień notuje już 135,9 mm deszczu, ale także i tam to daleko mniej, niż spadnie we wrześniu czy styczniu, a szczególnie w rekordowym tam październiku.

Na
islandzkich nizinach sierpień to ciągle lato, nawet jeśli noce bywają chłodne. Ale w interiorze i w górach pogoda może być już całkiem zimowa.

W drugiej połowie sierpnia zaczynają też z Islandii odlatywać maskonury. Zimę spędzą poza stałym lądem – żerując na zimnych wodach północnego Atlantyku.

Pogoda na Islandii jesienią

Jesień na Islandii, podobnie jak w Polsce, czasem zaczyna się już pod koniec sierpnia, a czasem dopiero gdzieś w połowie września. Temperatury (szczególnie w nocy) spadają, wieje coraz mocniejszy wiatr oraz coraz częściej, i coraz mocniej, pada. Dzień staje się nie tylko coraz zimniejszy, ale też mokry, krótki i coraz bardziej ciemny.

Zaczynają się już także coraz mocniejsze sztormy. Wprawdzie za główny sezon sztormowy uznaje się zimę, to jednak ostatni słynny sztorm – taki, który zrywał dachy domow, wybijał szyby (także w autach) i przesuwał samochody po parkingach, wydarzył się we wrześniu. Dokładniej: 25 września 2022 w północno-wschodniej Islandii. Zobacz artykuł tutaj: East Iceland Battered By Storms, Extensive Damage.

„Wschodnia Islandia pod naporem sztormów”
(artykuł w Reykjavik Grapevine)

Jesienią wyraźnie spadają też ceny wielu usług, ale turystów i tak jest coraz mniej. Pogoda nie nastraja ani do zwiedzania, ani w ogóle do odwiedzenia Islandii. Stopniowo zamykane są drogi górskie (oznaczone F) oraz większość kempingów. W drugiej połowie września Islandię opuszczają też ostatnie maskonury. Wody przybrzeżne opuszcza także wiele wielorybów. Spływają dalej na południe, w stronę Karaibów, by urodzić i wykarmić młode. Zima idzie – nie ma na to rady…

Warto zaznaczyć, że jesień, podobnie jak wiosna, to przynajmniej z turystycznego punktu widzenia pora roku krótsza niż zima i lato, bo trwająca tylko dwa miesiące. Sierpień jest jeszcze na tyle ciepły, że raczej pasuje do lata, ale za to listopad już na tyle zimny i deszczowo-śnieżny, że tak realnie to już jest miesiąc zimowy. Dlatego jesień, to właściwie tylko wrzesień i październik. Dwa miesiące, kiedy Islandia wraca ze swojego względnie ciepłego i przyjaznego stanu, do równie stabilnej, co nieprzyjemnej, pogody zimowej.

Jesień charakteryzuje się podobnymi temperaturami i siłą wiatru, co wiosna. Główna różnica między tymi porami roku to ilość opadów. O ile wiosną jest ona względnie niewielka, to jesienią bije rekordy we wszystkich regionach. Dla części Islandii najbardziej deszczowy jest wrzesień, a dla reszty – październik. Naturalnie na wschodzie te rekordy opadów są ok. dwukrotnie wyższe, niż gdziekolwiek indziej w kraju.

J
esień to najgorszy okres na odwiedzenie Islandii. Pogoda jest bardzo nieprzyjemna, coraz częściej zdarzają się mocne sztormy. A jednocześnie na większość typowo zimowych atrakcji (zorza polarna, jaskinie lodowe) ciągle jest za wcześnie.

Jaka pogoda jest na Islandii jesienią? Oto jej krótkie podsumowanie:

Średnia maksymalna temperatura powietrza w ciągu dnia waha się od ok. 6 °C na północy i Fiordach Zachodnich, do ok. 11 °C na wschodzie i południu. W interiorze nawet tylko 3 °C, ale interior jest już wtedy niedostępny dla turystów.
Średnia minimalna temperatura w nocy w interiorze spada już poniżej 0 °C, ale w nizinnych częściach kraju notuje od ok. 1 °C na północy i Fiordach Zachodnich, do ok. 6 °C na południu i wschodzie.
Jesień – jak każda pora roku – w pojedynczych dniach może bardzo mocno odbiegać od wskazanych wyżej średnich. Najwyższa zanotowana wtedy temperatura to aż 24,1 °C (wschód – stacja meteo Delatangi), a najniższa: -10,9 °C (północ – Akureyri), przy czym przygruntowe przymrozki sięgają nawet -14,6 °C, a w interiorze nawet wiecej (-18,1 °C).
Rekordowo wysoka jest jesienią suma opadów, chociaż dla różnych regionów osiąga ona różne wartości. Dla większości regionów to od ok. 75 mm do 100 mm, ale na rekordowym pod tym względem wschodzie to nawet aż ponad 200 mm (to ok. 1/3 rocznej normy dla Polski!)
Bardzo szybko jesienią wzrasta też średnia siła wiatru na Islandii i we wszystkich regionach osiąga co najmniej 80% maksimum: od 10,6 km/h (północ, Akureyri) do aż 22,9 km/h (interior).
Na początku jesieni wschód słońca kończy się ok. 7:30, a zachód słońca zaczyna już ok. 19:30. Pod koniec jesieni (późny październik) to odpowiednio ok. 10:30 i 16:00.

Pogoda na Islandii we wrześniu

Jesień zaczyna się na Islandii w głównej mierze od wzrostu siły wiatru i ilości opadów.

Wiatr na południu i w Reykjaviku osiąga średnio ok. 14 km/h, czyli ok. 30% więcej niż w najspokojniejszym miesiącu – lipcu – chociaż ciągle ok. 20% mniej od najbardziej wietrznego miesiąca – lutego. W innych regionach zależności są bardzo podobne, chociaż sama średnia prędkość wiatru może się nieco różnić.

Suma opadów z umiarkowanych 61,2 mm rośnie aż o ponad 60%: do rekordowych 98,9 mm. Na wschodzie suma opadów we wrześniu to nawet aż 165,3 mm, choć dla tamtego regionu to (jeszcze) nie rekord.

Maksymalne temperatury dzienne wyraźnie spadają, ale ciągle jeszcze zwykle trzymają się ponad 10 °C – zobacz wykres.

Rozkład procentowy temperatur września.
(% dni z daną temperaturą maksymalną; Reykjavik, 2000-2022)

Ponad 60% dni we wrześniu ma temperaturę zbliżoną do 12 °C, a niemal wszystkie (88,7%) mieszczą się w zakresie od 8 °C do 16 °C. To oczywiście dość szeroki zakres, ale i tak nie zawiera ekstremów. Najwyższa zmierzona we wrześniu temperatura powietrza sięgnęła 18,5 °C, ale najchłodniejszy dzień nie przekroczył nawet 3,5 °C (sic!).

Średnia z minimalnych temperatur nocnych to 6,4 °C. Najcieplejsza wrześniowa noc zanotowała aż 13,4 °C, ale najchłodniejsza już wyraźny mróz: -3,4 °C. Temperatury minimalne przy gruncie wynoszą średnio 3,3 °C, ale spadają już nawet poniżej -10 °C. Rekordowy „przymrozek” wyniósł aż -11,9 °C.

23 września następuje równonoc jesienna. Potem noc znowu jest dłuższa od dnia i jej długość rośnie na Islandii dość szybko.

Pogoda na Islandii w październiku

Październik to na Islandii kolejny, po wrześniu, miesiąc przejściowy, ale jeszcze na tyle ciepły, że trudno go nazwać zimowym. Wiatr i opady są już wprawdzie na wysokim poziomie, właśnie charakterystycznym dla zimy, ale średnia maksymalna temperatura za dnia ciągle jeszcze utrzymuje się ponad 5 °C, a temperatura w nocy – ponad 0 °C. Do zimy zatem ciągle jeszcze odrobinę brakuje, chociaż pogoda naprawdę jest daleko od „fajna”.

Rozkład procentowy temperatur października<br>(rozkład %, maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Rozkład procentowy temperatur października
(rozkład %, maksymalna temp. dzienna; Reykjavik, 2000-2022)

Średnia temperatura maksymalna w ciągu dnia to w październiku 7,9 °C. Niemal 2/3 dni (66,5%) mija z temperaturą między 5 °C, a 11 °C.

Mróz w ciągu dnia (jako temperatura maksymalna) zdarza się raczej rzadko, ale w nocy jest już normą. Nawet średnia temperatura minimalna w nocy spada już odrobinkę poniżej zera – wynosi -0,2 °C.

N
ajwyższa zanotowana w październiku temperatura to 15,6 °C, ale najniższa to -7,2 °C, a przy gruncie nawet tylko -14,6 °C!

W wielu regionach suma opadów jest w październiku nieco niższa niż we wrześniu (i niższa niż zimą), ale w najbardziej deszczowym regionie wschodnim to właśnie październik jest najbardziej deszczowym miesiącem roku. Dla lat 2000-2022 średnia suma opadów w październiku wyniosła na wschodzie aż 208,8 mm. Dla niektórych regionów Polski to nawet półroczna norma!

Średnia miesięczna suma opadów na wschodnim wybrzeżu w porównaniu do Reykjaviku i Islandii północnej
op. wł. na podstawie danych 2000-2022 z Veðurstofa Íslands, vedur.is

Październik jest także najbardziej „mokrym” miesiącem na północy (Akureyri), ale tam ten najbardziej deszczowy z miesięcy otrzymał jedynie „marne” 78,8 mm opadów.

We wszystkich regionach Islandii wzmaga się także wiatr, ale nigdzie nie jest tak wysoki, jak będzie w miesiącach zimowych. Dla wspominanej tu często stacji Thverfjall na wzgórzach nad Isafjordur siła październikowego wiatru (27,9 km/h) to niemal o 50% więcej niż w lipcu (18,7 km/h), ale jednocześnie także prawie o 50% mniej niż w styczniu (34,1 km/h). Jest więc już naprawdę wietrznie, ale „to jeszcze nie to”.

Podsumowanie

Kiedy zatem jest najlepsza pogoda do odwiedzenia Islandii? Ściśle rzecz biorąc będzie to z pewnością okres wakacyjny. Jednak jeśli nie zależy ci na odwiedzeniu interioru, a chcesz uniknąć najwyższych cen, to najlepsze będą maj i czerwiec.

Z kolei dla zobaczenia zorzy polarnej, jaskiń lodowych i pięknego zimowego krajobrazu najlepsze z pewnością będą luty i marzec, choć trzeba mieć wtedy szczęście, żeby nie trafić w jeden ze sztormów. I tylko jesień to okres, którego faktycznie najlepiej unikać.

Więcej o tym którą porę roku wybrać na podróż do Islandii, jak ułożyć sobie wtedy całą podróż, a w szczególności co zobaczyć, gdzie spać, jaki samochód wynająć i jak zbudować swój plan jazdy piszemy w artykule Kiedy (i jak) najlepiej pojechać na Islandię. Znajdziesz tam także linki do proponowanych szczegółowych planów wyjazdu, pokazujących trasy i miejsca warte odwiedzenia w czasie dłuższych i krótszych podróży.

Źródła

Einarsson, Markús Á.: Climate of Iceland, in H. van Loon (editor): World Survey of Climatology: 15: Climates of the Oceans. Elsevier, Amsterdam, 1984, pp 673-697.
Icelandic Met Office Climatological data