T
hingvellir funkcjonuje jako park narodowy od 1930 roku. W 2004 został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Thingvellir (Þingvellir) to najlepsze na Islandii (więc być może i na całym świecie) miejsce do obejrzenia z bliska tzw. ryftu oceanicznego (lub inaczej: kontynentalnego).
Ryft oceaniczny na powierzchni lądu
Cała Islandia powstała dzięki rozchodzeniu się dwóch płyt kontynentalnych – Europejskiej i Północnoamerykańskiej. Zjawisko, które rozsuwa te płyty i oddala je od siebie, jednocześnie tworzy na ich granicy specyficzne pasmo górskie z ryftem (rodzajem doliny) na szczycie. To pasmo to tzw. Grzbiet Śródatlantycki, który biegnie – zgodnie z nazwą – środkiem Atlantyku, niemal od bieguna do bieguna. Ponad powierzchnię oceanu wystaje tylko w kilku punktach – na Islandii, Azorach i kilku mniejszych wyspach. Na Islandii najlepszym miejscem do obejrzenia tej oceanicznej doliny ryftowej wyniesionej ponad powierzchnię oceanu jest z właśnie Park Narodowy Thingvellir.
mapa Thingvellir
Pobierz pełny plik mapy (jpg, 2 MB).
Pobierz przewodnik po PN Thingvellir (pdf, 5.1 MB).
Park Narodowy Thingvellir udostępnia także pełną ciekawych informacji i przewodników aplikację mobilną. Możesz ją pobrać z Google Play Store oraz z Apple App Store.
Więcej o tym jak powstała Islandia, co to jest ryft oceaniczny i co łączy Islandię z Bahamami przeczytasz w artykule Jak powstała Islandia – geologia wyspy w pigułce.
Co warto zobaczyć w Thingvellir
T
hingvellir funkcjonuje jako park narodowy od 1930 roku. W 2004 został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Park Narodowy Thingvellir jest jedną z najważniejszych części tzw. Złotego Kręgu (ang. Golden Circle) – chyba najpopularniejszej trasy turystycznej na Islandii. Nic dziwnego – nie często możemy przecież pospacerować dokładnie po granicy (geologicznej) między Europą, a Ameryką Północną.
W parku, niejako na bazie ryftu kontynentalnego, znajduje się także kilka pojedynczych, czy dodatkowych atrakcji. Do najpiękniejszych należą z pewnością:
Szczeliny Almannagjá i Flosagja
Spektakularne szczeliny tektoniczne (końcówka -gja oznacza właśnie taką szczelinę) wypełnione krystalicznie czystą wodą. Woda w Almannagja pochodzi z rzeki Oxara i wpada do szczeliny przez wodospad Oxararfoss. Przez Almannagja wiedzie jedna z głównych ścieżek parku – to właśnie tu możemy się tu przejść pomiędzy pionowymi ścianami ryftu kontynentalnego. Natomiast woda w szczelinie Flosagja pochodzi z odległego o ok. 50 km na północny wschód lodowca Langjökull. Tę szczelinę oglądamy raczej z góry.
Peningagjá – Szczelina Monet
To wschodnia część szczeliny Flosagjá, która tu otwiera się nieco i przechodzi pod mostem. Dawniej miejsce to nazywano Nikulásargjá od imienia Nikulása Magnússona, który utopił się tu w 1742 roku. Jednak odkąd w 1907 r. nad szczeliną wybudowano most, popularne stało się wierzenie, że wrzucając do wody monetę i obserwując, jak spada, możesz uzyskać odpowiedź na dowolne pytanie. Jeśli widzisz monetę spadającą aż do dna, odpowiedź brzmi “tak”. Jeśli stracisz ją z pola widzenia – odpowiedź brzmi “nie”. Nota bene: w rdzennym islandzkim folklorze nie ma tego typu wierzeń i zwyczaj ten z pewnością został zaimportowany.
Wodospad Öxarárfoss
Oxararfoss położony jest w północnej części Parku, na rzece Oxara, wpadającej do Almannagja. Nie jest zbyt duży, ale bardzo ładnie przełamuje się przez skały ryftu. Więcej o tym wodospadzie znajdziesz tu: wodospad Oxararfoss.
Silfra
Wizyta w parku jest także unikalną okazją do nurkowania pomiędzy dwiema największymi płytami tektonicznymi na świecie. Sprawdź szczegóły w artykule: Silfra – podwodny raj czy turystyczna pułapka?
Fauna i flora Thingvellir
Park Thingvellir jest także dzikiej przyrody: unikalnych gatunków zwierząt, ptaków i ryb.
Znaleziono tu 172 gatunki roślin wyższych, czyli aż ok. 40% islandzkiej flory. Charakterystycznymi elementami krajobrazu są brzozy karłowate, wierzby i wrzosy. W strumykach pływają pstrągi, a entuzjaści ptaków mogą spędzać godziny, obserwując kaczki, siewki złote i bekasy. Na stokach Dráttarhlíð gnieżdżą się także orły bieliki, a okolice jeziora Thingvallavatn, zamieszkują charakterystyczne dla Islandii lisy arktyczne i norki.
Naturalnie większość zwierząt unika kontaktu z ludźmi i szczególnie latem, w szczycie sezonu, dość trudno je zaobserwować.
Zabytki historyczne w Thingvellir
Thingvellir jest nie tylko imponującym pomnikiem przyrody, ale także miejscem o znaczeniu historycznym i kulturowym. To właśnie w Thingvellir gromadził się Althing – islandzki parlament. Prawo głosu przy stanowieniu prawa mieli na nim wodzowie klanów, ale obserwować obrady mogli wszyscy mieszkańcy wyspy. To tu tworzono prawo i wymierzano najważniejsze kary. Althing jest najstarszym (ciągle działającym) parlamentem na świecie, bo jego pierwsze obrady miały miejsce już w 930 roku, a w Thingvellir odbywały się aż do roku 1799! Dopiero później zostały przeniesione do Reykjaviku.
C
hoć współczesny parlament Islandii debatuje w Reykjaviku w budynku o nazwie Alþingishúsið (czyli dosł. Dom Althing), to jego oficjalną siedzibą wciąż pozostaje Thingvellir.
To także tutaj w 1000 r. naród islandzki porzucił Asatru, pogański system wierzeń staronorweskich, na rzecz chrześcijaństwa. I to również tu, prawie tysiąc lat później, bo w 1944 roku, Islandczycy ogłosili swoją niezależność od Danii i potwierdzili wybór pierwszego prezydenta.
Z historią Islandii i jej parlamentaryzmu wiąże się kilka miejsc w Thingvellir, które warto odwiedzić spacerując po Parku:
Lögberg (dosł. Skała Prawa)
Logberg to miejsce z którego nawoływano do rozpoczęcia obrad Althing, przemawiano i zasądzano wyroki. Obrady zwoływano zwykle w drugiej połowie czerwca i trwały one około dwóch tygodni. Każdy, kto uczestniczył w zgromadzeniu, miał prawo stanąć na Logberg i przedstawić swoją sprawę.
Drekkingarhylur (dosł. Jezioro Topienia)
Oczko wodne będące w przeszłości miejscem egzekucji kobiet.
Aż do XVI w. na Islandii kara śmierci niemal nie istniała. Dopiero w roku 1564 przegłosowano ustawę zwaną Wielkim Werdyktem, zgodnie z którą kobiety uznane za winne takich przestępstw jak czary, cudzołóstwo, kazirodztwo i dzieciobójstwo były karane śmiercią przez utopienie. Zasądzone kary wykonywano właśnie w Drekkingarhylur poprzez wrzucenie związanej i nakrytej workiem kobiety do stawu oraz przytrzymanie jej pod wodą długimi drewnianymi tyczkami. Pierwsza egzekucja miała miejsce w 1590 roku, a ostatnia w 1749. W sumie stracono tu 18 kobiet.
P
ierwszą kobietą utopioną w Drekkingarhylur (w 1590 r.) była 18-latka Þórdís Halldórsdóttir. Kobieta była w nieślubnej ciąży ze swoim kuzynem. Jednak skazana i stracona została nie za cudzołóstwo czy kazirodztwo, ale za krzywoprzysięstwo. Przysięgała bowiem, że wciąż jest dziewicą…
W innych miejscach w Thingvellir wykonywano także egzekucje na mężczyznach. Według danych historycznych w XVI i XVII w. 30 mężczyzn ścięto, 15 powieszono (gł. złodziei, jako najbardziej haniebnych przestępców), a 9 spalono na stosie. Za mniejsze przestępstwa skazywano zwykle na grzywnę, chłostę lub wygnanie.
Kościół Thingvellir
Według tradycyjnej Sagi o Chrześcijaństwie to król Norwegii (władający wtedy także Islandią) Olaf Święty nakazał budowę pierwszego kościoła w Thingvellir na początku XI w. Nie wiadomo gdzie dokładnie stał ten pierwszy kościół, natomiast obecny został zbudowany w 1859 r. na miejscu kościoła pochodzącego z początku XVI w. Wieża, w której znajdują się 3 dzwony, została dobudowana w roku 1907.
Latem odbywają się tu niedzielne msze, a dla zwiedzających kościół otwarty jest codziennie w godzinach 9-17.
Thingvellir – wskazówki i informacje praktyczne
Na terenie parku znajduje się Centrum dla Zwiedzających, parkingi, kempingi i ogólnodostępne toalety.
Za parkowanie na parkingach trzeba zapłacić (500 ISK dla samochodów osobowych). Bilet parkingowy ważny jest na wszystkich parkingach parku, ale zwiedzając Thingvellir najlepiej zostawić samochód w jednym miejscu i przespacerować się po parku w koło. Taka pętla to nie więcej niż 4 km.
Toalety znajdują się na parkingu P1, po stronie południowej Parku, przy Centrum dla Zwiedzających. Otwarte są od 09:00 do 18:00 i płatne 200 ISK.
W pobliżu Parku znajdują się także dwa pola kempingowe: Leirar i Vatnskot:
- Vatnskot znajduje się ok. 2 km na zachód od południowej granicy Parku, w opuszczonym gospodarstwie nad jeziorem Thingvallavatn i jest otwarty od 1 czerwca do 1 września.
- Leirar jest zdecydowanie większy – to właściwie dwa kempingi (północny i południowy). Działa przez cały rok i leży na północnej granicy Parku, przy drodze 36, ok. 3,5 km na północ od Centrum dla Zwiedzających.
Latem na wycieczkę do Thingvellir w zupełności wystarczą dobre adidasy (chodzimy po asfaltowych ścieżkach). Zimą naturalnie warto założyć obuwie chroniące przed poślizgnięciem (np. na głównej atrakcji Parku – pochyłej ścieżce przez Almannagjá).
Jak dojechać do Thingvellir
Park Narodowy Thingvellir leży przy drodze 36, ok. 50 km na wschód od Reykjaviku, centralnie na trasie tzw. Złotego Kręgu.
Mapa: Jak dojechać do Thingvellir.
Wjechać do niego można zarówno od północy, jak i od południa. Po stronie północnej parkujemy na parkingu P2, w pobliżu wodospadu Öxarárfoss. Natomiast po stronie południowej mamy do wyboru najbardziej zatłoczony parking przy Centrum dla Zwiedzających (P1) po stronie zachodniej, oraz niewiele mniej zatłoczony parking P5, po stronie wschodniej.
Pomiędzy tymi parkingami można łatwo przejść pieszo, ale nie da się przejechać samochodem (trzeba by wyjechać z parku i pojechać dookoła). Jednak jak już pisałem wcześniej, najlepiej zostawić samochód w jednym miejscu i przespacerować się po parku w koło. Taki spacer to nie więcej niż 4 km, czyli nawet w powolnym tempie i z przystankami, maksimum 2 godziny.
Zdjęcia z Thingvellir
Masz pytanie? Chcesz coś dodać? Napisz komentarz! :-)
[komentarze są moderowane ręcznie, więc pojawiają się z opóźnieniem]
10 odpowiedzi na “Thingvellir – ryft śródatlantycki na powierzchni ziemi”
Dodaj komentarz
Zaczęliśmy późno, około 18:00, startując z parkingu P3. Dwa auta na parkingu, kilkanaście osób na całym terenie. Wracając chcieliśmy spróbować szlaku w parku i odkryliśmy wytyczoną palikami nową ścieżkę, której nie ma na mapach. Jeżeli spojrzycie na mapkę u góry strony, to na wschód od drogi 361 widać szczelinę. Jej wschodnią krawędzią leci ścieżka łącząca oba szlaki. Szliśmy nią z południa na północ. Na starcie są ostrzeżenia, że jest niebezpieczna, ale nie ma zakazu wchodzenia. Proponuję NIE IŚĆ z dziećmi, bo ścieżka leci naprawdę blisko szczelin, niektóre trzeba przekraczać, a na północnym końcu trzeba pokonać nieprzyjemny stopień (tak na oko z pół metra w dół) z głęboką rozpadliną po bokach. Bezpiecznie nie jest, ale za to robi wrażenie. Trochę się zastanawialiśmy, czy to nie jakaś wydeptana przez turystów lewizna, ale założyliśmy, że skoro są paliki oraz ostrzeżenie bez zakazu, to chyba jednak nowy szlak.
Dzień dobry, dziękuję za porządne wpisy i masę informacji 🙂 wybieram się na Islandię w maju, ale bardzo boję się żab (niestety to nie żart). Czy w związku ze strumyczkami i oczkami wodnymi a także rozbudowaną fauną tego parku mogę się ich tam spodziewać? Czy są jeszcze jakieś „żabie” miejsca na Islandii? Może lepiej wybrać się w zimowe miesiące? Z góry dziękuję za odpowiedź na moje nietypowe pytanie.
moja córka również nie znosi żab, więc wiem co to znaczy; ale na Islandii nie widzieliśmy ich ani razu, o żadnej porze roku, przy żadnym jeziorze, strumyku, rzece czy polu namiotowym; nawet ich nie słyszeliśmy… nie widziałem żadnych badań naukowych w tym zakresie, ale myślę, że istnieje ogromna szansa na to, że żab na Islandii w ogóle nie ma 🙂
No właśnie w gorących źródłach bym się ich nie spodziewała, ale w słodkiej wodzie różnie bywa:) dziękuję bardzo za szybką odpowiedź, bardzo chce zobaczyć ten park ze względu na historię tego miejsca, ale opis bujnej fauny trochę mnie przeraził. Dobrze wiedzieć!
no, „bujna” wg islandzkich standardów…
Podobno żaby wyginęły/nie przetrwały na Islandii, tak czytałam, my przez 8 dni nie spotkaliśmy ani jednej (teraz będąc)
nice!
Czy wstęp do parku jest bezpłatny?
sam wstęp do parku jest bezpłatny, ale parkingi parkowe są płatne, więc w sumie jednak jakaś opłata jest; obecnie (wrzesień 2023) za samochód osobowy do 5 osób płacimy 750 ISK (ok. 25 zł); kamery automatycznie sczytują numer rejestracyjny, a opłaty dokonujemy w jednym z parkomatów;
Wjeżdżając do parku od północy 200 metrów po zjeździe z drogi 361 po lewej stronie jest szutrowy parking bez żadnych parkomatów i oznaczeń, że jest płatny. Podaję współrzędne 64.267081, -21.108717. Z parkingu prowadzi ścieżka do wodospadu lub w drugą stronę do ruin farmy Skógarkot. Jeśli zdecydujemy się iść do farmy to taka pętla wraz zaliczeniem pozostałych atrakcji ma około 8 km i trzeba włożyć lepsze buty. Po drodze mijamy kilka szczelin.