Oczywiście dla klimatologa okres 23 lat to z pewnością zbyt mało, by na tej podstawie określić klimat danego kraju. Niemniej porównanie pogody z końcówki XX w. i początku wieku XXI jasno pokazuje kierunek zmian.
W osobnym artykule szeroko omawiamy pogodę, która ponowała na Islandii w latach 2000-2022 (zobacz: Pogoda na Islandii – temperatura, wiatr, opady).
Rok 2000 to w zasadzie jeszcze wiek XX, ale pokazane tam dane porównajmy do wyników z końcówki wieku XX: lat 1977-1999 (to również 23 lata). Z porównania widać wyraźnie, że kiedyś Islandia była (jeszcze) bardziej nieprzystępna: zimniejsza oraz wyraźnie bardziej wietrzna.
Zmiany w temperaturze powietrza na Islandii
Porównanie średnich temperatur maksymalnych dla okresu 1977-1999 i 2000-2022 (Reykjavik)
opr. wł. na podstawie danych 1977-2022 z Veðurstofa Íslands, vedur.isNa powyższym wykresie widać wyraźnie, że w Reykjaviku jest teraz cieplej. Średnia temperatura maksymalna jest obecnie dla wszystkich miesięcy wyższa średnio o ok. 1,4 °C, a dla marca i kwietnia nawet o 2,0 °C. Może nie wygląda to dramatycznie, ale zauważ, że w ujęciu względnym oznacza to, że lata 2000-2022 były aż o 20,5% cieplejsze niż lata 1977-1999! (Chociaż gdyby temperatury wyrazić np. w Kelvinach, to ten względny wzrost byłby oczywiście znacznie mniejszy.)
P
amiętajmy, że tzw. Porozumienie Paryskie zobowiązuje państwa ONZ do niedopuszczenia do wzrostu globalnej temperatury o więcej niż 1,5 °C. W tym kontekście islandzki wzrost o 1,4 °C to jednak dość dużo. Porozumienie Paryskie mówi wprawdzie o temperaturze średniej (a nie średniej maksymalnej), ale w tym ujęciu temperatura na Islandii również wzrosła: o 0,6 °C, więc także względnie dużo.
Być może (jeszcze) bardziej obrazowy jest wykres najniższych zanotowanych temperatur. Minima notowane w okresie 1977-1999 były aż o 5,5 °C niższe niż w ostatnim „niemal ćwierćwieczu” (wykres poniżej). Rekordowa różnica na wykresie (marzec) to aż 11,3 °C.
Porównanie średnich temperatur minimalnych dla okresu 1977-1999 i 2000-2022 (Reykjavik)
opr. wł. na podstawie danych 1977-2022 z Veðurstofa Íslands, vedur.isZmiany w sile wiatru na Islandii
Notowana średnia prędkość wiatru jest teraz z kolei niższa o nieco ponad 6 km/h. Znowu: 6 km/h wygląda być może niepozornie, ale w ujęciu względnym to spadek aż o ponad 30%!
Porównanie średnich prędkości wiatru w latach 1977-1999 i 2000-2022 (Reykjavik)
opr. wł. na podstawie danych 1977-2022 z Veðurstofa Íslands, vedur.is
I
slandia stała się cieplejsza i mniej wietrzna – gdyby nie topnienie lodowców i nadchodząca katastrofa klimatyczna, można by to zapewne uznać za sprzyjającą okoliczność…
Meteogramy z XX w.
