Islandia leży blisko, ale jednak nie całkiem w Europie. Jadąc tam spodziewamy się skandynawskiego kraju, ale wiele drobnych, szczegółowych kwestii może budzić wątpliwości. W tym artykule postaram się je rozwiać.
Sprawy międzynarodowe, przekraczanie granicy, dojazd
Jakie obostrzenia Covid obowiązują przy wjeździe do Islandii?
Obecnie (od marca 2022 r.) wszystkie obostrzenia związane z COVID-19 zostały zniesione na granicy z Islandią. Oznacza to, że nie jest już konieczne pokazywanie certyfikatów szczepienia lub ozdrowieńca ani wyników testów. Przekraczamy granicę tak samo, jak przed pandemią.
Czy Islandia jest w Unii Europejskiej?
Nie.
Choć 17 lipca 2009 r. Islandia złożyła wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej, 12 marca 2015 wycofała swoją kandydaturę. Obecnie kraj nie jest więc formalnie członkiem UE.
W praktyce kraj jest członkiem Strefy Schengen, a u chyba wszystkich operatorów telefonicznych należy do strefy A. Jadąc na Islandię mamy więc wrażenie podróży wewnątrz Unii Europejskiej.
Islandia honoruje także Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ, ang.: EHIC).
Czy Islandia należy do Strefy Schengen?
Tak.
Islandia jest jednym z 4 krajów, które nie należą do UE, ale należą do strefy Schengen. Pozostałe 3 kraje to Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein (Monako, San Marino i Watykan również nie prowadzą kontroli granicznej, ale formalnie nie należą do Strefy Schengen.)
Czy potrzebuję wizy, żeby polecieć na Islandię?
Nie.
Obywatele strefy Schengen w Europie, jak również obywatele USA, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, Hongkongu i Singapuru nie potrzebują wiz do Islandii. Pobyty turystyczne są dozwolone przez okres do trzech miesięcy. Jeśli zamierzasz zostać na Islandii dłużej, możesz przedłużyć możliwość pobytu na lokalnym posterunku policji.
Czy żeby polecieć na Islandię potrzebny mi będzie paszport, czy wystarczy dowód osobisty?
Wystarczy dowód osobisty.
Islandia jest częścią strefy Schengen. Wszyscy obywatele Unii Europejskiej i innych krajów strefy Schengen mogą wjechać na Islandię na podstawie ważnego dowodu osobistego. Oczywiście można także przekroczyć granicę na podstawie paszportu.
Czy jadąc na Islandię, trzeba choć trochę znać język islandzki?
Nie. Na Islandii zdecydowanie wystarczy znać angielski. Większość Islandczyków mówi płynnie po angielsku, a z uwagi na licznych imigrantów pracujących na Islandii, ale nie mówiacych po islandzku, nawet lepiej posługiwać się właśnie angielskim, niż islandzkim. Zaskakująco często można też porozumieć się z pracownikami hoteli, kempingów czy restauracji po polsku.
Czy na Islandię można przywieźć własne jedzenie?
Tak.
Dla turystów przyjeżdżających z Polski i przywożących ze sobą polską (lub szerzej: europejską) żywność jedynym ograniczeniem jest jej maksymalna waga: 10 kg lub wartość: 25,000 ISK. Powyżej tych wartości trzeba zapłacić cło. Nie ma jednak żadnych dodatkowych ograniczeń odnośnie przywozu mięsa i innych produktów odzwierzęcych, także surowych i niegotowanych. Nie wolno (bezcłowo) przywieźć więcej niż 200 papierosów i 1 litr mocnego alkoholu, 0.75l wina i 3l piwa. [źródło: mast.is, skatturinn.is] Zobacz więcej: Ograniczenia wwozu żywności na Islandię.
Ile kosztuje roaming na Islandii?
Darmowe GB w roamingu na Islandii (2023 r.)
Lokalne karty SIM (np. sieci Simmin) kosztują 2900 ISK (ok. 95 zł) za 5 GB, 50 min. i 50 SMS’ów.
Czy na Islandii warto kupić lokalną kartę SIM?
prędkość LTE na Islandii w roamingu
Zdarzają się problemy z poprawnym połączeniem z siecią danych, ale (z doświadczenia) wystarczy wtedy przełączyć telefon na chwilę w tryb samolotowy i z powrotem w zwyczajny, żeby odzyskać połączenie z LTE.
W interiorze, czy w głęboko wciętych dolinach zasięg może być słaby lub nie będzie go wcale, ale dotyczy to tak samo telefonów z lokalną kartą, jak i z polską.
Czy na Islandii popularne jest darmowe Wi-Fi?
Jak najbardziej.
Z darmowego Wi-Fi skorzystasz w wielu restauracjach i kawiarniach, jak również w punktach informacji turystycznej, w autobusach komunikacji miejskiej, a nawet w marketach. Darmowa sieć wifi jest również dostępna np. na terenie całego Reykjaviku.
Jak widać na obrazku załączonym do wcześniejszego pytania – prędkości darmowego wifi sięgają nawet 280 Mbps, co jest rezultatem wręcz doskonałym (pomiar w jednym z hosteli w regionie Vik).
Ile trwa lot na Islandię z Polski?
Długość lotu bezpośredniego z Polski na Islandię (lotnisko Keflavik) to ok. 4 godziny.
Dokładna długość lotu może się różnić o ok. 15-20 minut w zależności od lotniska początkowego. W tej chwili (2023 r.) na Islandię polecisz z 5 polskich miast: Gdańska, Wrocławia, Warszawy, Krakowa i Katowic. Loty bezpośrednie oferuje Wizzair, a od grudnia 2022 także zupełnie nowa tania linia lotnicza – FlyPlay.
Czy na Islandię można pojechać samochodem?
Tak.
Na Islandię jak najbardziej można pojechać własnym samochodem. Oczywiście należy przeprawić się na wyspę promem. Najdogodniejsze połączenie oferuje linia Smiril Line.
Rejsy odbywają się co sobotę od marca do listopada, a od czerwca do sierpnia także we wtorki. Powroty w szczycie sezonu we środy, a poza nim: we czwartki. Promy startują z Hirtshals w północnej Danii – „naprzeciwko” szwedzkiego Goteborga i ok. 900 km na północ od Szczecina. Po drodze prom zatrzymuje się na Wyspach Owczych, a na Islandię (do Seydisfjordur na wschodzie) przybija po 2 dniach. Koszt najprostszej przeprawy dla 2 osób z samochodem to ok. 2500 EUR (rejs w obie strony, bez posiłków, w kuszetce).
Wyspy Owcze to wspaniałe miejsce i warto się na nich po drodze zatrzymać. Smiril Line umożliwia łatwy zakup biletów pozwalajacych na zejście z promu na 2 dni.
Jaka jest różnica czasowa na Islandii?
Islandia leży w strefie czasowej Greenwich (UTC). Na wyspie nie nie ma zmiany czasu zimowego na letni.
W praktyce oznacza to, że latem zegarki pokazują tam godzinę o 2 godziny wcześniejszą, a zimą o 1 godzinę wcześniejszą, niż w Polsce. Mówiąc inaczej: jeśli w lipcu w Polsce jest godzina 10:25, to na Islandii jest 8:25. Natomiast w grudniu zegary na Islandii pokazywałyby 9:25.
Czy na Islandię można pojechać z psem?
W praktyce: nie. Turyści de facto nie mogą przyjeżdżać ze zwierzętami.
Przywóz zwierząt na Islandię regulowany i kontrolowany jest przez Matvaelastofnun (MAST) – Islandzki Urząd Żywności i Weterynarii.
Islandia nie zabrania przywozu zwierząt, ale wymaga uzyskania specjalnego certyfikatu, czy zgody na przywóz zwierzęcia oraz umieszczenia go w płatnej, państwowej kwarantannie na conajmniej 14 dni od daty przyjazdu. Szczegółowe przepisy prezentowane są na stronie Urzędu.
Pieniądze, płatności, zakupy, ceny
Jaka waluta obowiązuje na Islandii?
Islandzką jednostką monetarną jest korona islandzka, oznaczana lokalnym skrótem kr lub międzynarodowym ISK. Setną częścią korony był eyrir (w liczbie mnogiej: aurar), ale od dawna nie był w obiegu, a od 2003 r. banki przestały akceptować monety nominowane w aurar.
W 2023 r. 1 korona islandzka warta jest ok. 0,03 złotówki, czyli 3 grosze. W praktyce 1000 ISK to 30 PLN, a 3333 ISK to ok. 100 PLN.
Monety są dostępne w następujących nominałach: 100, 50, 10, 5 i 1 kr.
Banknoty są dostępne w nominałach 10 000, 5000, 2000, 1000 i 500 kr.
W praktyce gotówki używa się tu bardzo rzadko, a praktycznie wszędzie i za wszystko płacimy na Islandii kartą.
Wiele punktów handlowych i usługowych oraz obiektów noclegowych (zwłaszcza w Reykjaviku) akceptuje płatności w euro, funtach czy dolarach.
Czy na Islandię warto zabrać gotówkę?
Nie, zupełnie nie warto. Wszędzie i za wszystko można na Islandii zapłacić kartą i opłaca się to bardziej, niż wymienianie waluty i płacenie gotówką.
Miejsca, w których nie zapłacimy kartą należą do ekstremalnych rzadkości.
Gotówką NIE zapłacimy np. na wielu stacjach benzynowych, szczególnie tych najtańszych, bo są one w pełni automatyczne / samoobsługowe (niektóre – głownie te droższe: N1 – wymagają jednak fizycznej karty i nie zapłacimy na nich telefonem).
Najlepiej jest uruchomić kartę Revolut w telefonie, a jako zabezpieczenie zabrać zwyczajną, plastikową kartę bankową. Gotówka jest zupełnie zbędna.
Czy na Islandii można wymienić złotówki na korony. Czy można to zrobić na lotnisku w Keflaviku?
Tak, ale jest to względnie trudne i nieopłacalne. Dość łatwo można wymienić 'zachodnią walutę’ – EUR czy USD – na islandzkie korony (ISK). Praktycznie zniknęły już kantory wymiany walut, ale ciągle można to zrobić w bankach. Jednak wymiana złotówek jest nieco trudniejsza i po prostu droższa.
Zaskakująco nieźle wypada natomiast zakup EUR w Polsce i wymiana ich na ISK na Islandii. To zapewne dlatego, że EUR jest bardzo popularną walutą zarówno w Polsce, jak i na Islandii, więc wymiana EUR na lokalną walutę (w Polsce – PLN, w Islandii – ISK) jest względnie tania. To nadal droższe rozwiązanie niż płatności kartowe, ale najtańszy sposób na zdobycie islandzkich koron.
Na lotnisku Keflavik można skorzystać z bankomatów wydających islandzkie korony, ale kurs wymiany jest obciążony dodatkowymi opłatami i w sumie bardzo niekorzystny.
Czy na Islandii bardziej opłaca się płacić kartą, czy gotówką?
Na Islandii na pewno najlepiej jest płacić za wszystko kartą. Tak jest wygodniej, szybciej, bezpieczniej, ale także bardziej opłacalnie.
Płacąc za coś 3000 ISK REALNIE wydajemy odpowiednio:
- 93,67 zł przy płatności kartą Revolut;
- 96,68 zł przy płatności kartą mBank;
- 98,86 zł przy wymianie PLN/EUR w Polsce, po czym EUR/ISK w Islandii;
- 105,00 zł wymieniając wprost PLN na ISK w kantorze w Polsce przed wylotem;
- 116,05 zł biorąc gotówkę w bankomacie na lotnisku KEF.
Dane liczbowe pochodzą z lutego 2023 r. Oczywiście dokładne wartości kursów wymiany walut zmieniają się w czasie, ale relacje pomiędzy wskazanymi metodami pozostają zawsze takie same.
Jak widać zawsze bardziej opłaca się płacić kartą niż gotówką. Szczególnie jeśli jest to nowoczesna, międzynarodowa karta, taka jak np. Revolut.
Z naszego doświadczenia wynika, że NIE opłaca się akceptować wymiany waluty w terminalu płatniczym, w momencie płatności. Nawet jeśli terminal oferuje zmianę waluty na EUR lub PLN, to lepiej jest zapłacić w ISK i przewalutowanie zostawić dla Revolut czy mBanku – tak jest po prostu taniej.
Wymiana fizycznych złotówek na korony i płatność gotówką nie tylko wychodzi najdrożej, ale niemal zawsze powoduje, że zostajemy z jakąś ilością niewydanych koron, które są dodatkowym kosztem, a jeśli wymienimy je z powrotem na złotówki, to po jeszcze gorszym kursie.
Zaskakująco nieźle wypada wymiana waluty przez EUR, mimo konieczności podwójnej wymiany. To zapewne dlatego, że EUR jest bardzo popularną walutą zarówno w Polsce, jak i na Islandii, więc wymiana EUR na lokalną walutę (w Polsce – PLN, w Islandii – ISK) jest względnie tania.
Czy to prawda, że na Islandii płacenie kartą z polskiego konta wpędza nas w dodatkowe koszty z powodu bankowych przeliczników?
Trochę tak, ale raczej nie. Zarówno banki, jak i organizacje kartowe (jak np. Visa), ale także i kantory wymiany walut zarabiają na tym, że korzystamy z ich usług. Wszystkie one – i zawsze – obciążają nas jakimiś kosztami wymiany waluty, czy obsługi transakcji w obcej walucie. Jednak suma tych kosztów zawsze jest najniższa dla transakcji bezgotówkowych. Dlatego najbardziej opłaca się korzystać z bezgotówkowych, kartowych metod płatności. Takie transakcje rzeczywiście są obciążone opłatami, ale wymiana walut obciążona jest jeszcze wyższymi kosztami.
Czy na Islandii mogę płacić kartą w telefonie, czy potrzebna jest karta fizyczna?
W ogromnej większości miejsc na Islandii można zapłacić bezdotykowo, a więc także kartą płatniczą w telefonie.
Niemal jedynym, a na pewno największym, wyjątkiem od tej zasady są automatyczne stacje benzynowe N1. Są one wyposażone w dość stare terminale płatnicze, które nie obsługują płatności bezdotykowych, a jedynie tradycyjne, fizyczne karty płatnicze. Na większych stacjach N1 można bezdotykowo zapłacić w kasie wewnątrz sklepiku, ale na stacjach ściśle samoobsługowych nie jest to możliwe. Inna sprawa, że N1 to najdroższa sieć stacji benzynowych na Islandii, więc i tak lepiej jest unikać tankowania tam.
Czy na Islandii mogę płacić kartą płatniczą?
Tak. Praktycznie wszędzie i za wszystko zapłacisz na Islandii kartą, w tym niemal zawsze także telefonem – kartą wgraną do aplikacji płatniczej w telefonie.
Karty płatnicze Visa i MasterCard są powszechnie akceptowane, ale również z akceptacją kart amerykańskich nie ma problemów. Wiele punktów wymaga jednak podania PINu karty (lub zatwierdzenia płatności odciskiem palca w telefonie itp), więc jeśli chcesz korzystać z fizycznej karty przypomnij sobie jej PIN (dotyczy to głównie kart kredytowych, do których często nie pamiętamy PINu).
Kartą z powodzeniem zapłacisz nawet w niewielkim sklepiku czy na odległym kempingu w interiorze. Drobne płatności kartowe (za gumy do żucia, zapałki itp.) również jak najbardziej są akceptowane.
Gotówka (zwłaszcza monety w popularnym nominale 100 ISK) przydaje się bardzo rzadko, ale nawet wtedy obsługa danego punktu na miejscu wyda ci monety w zamian za płatność kartą.
Gotówka natomiast NIE JEST akceptowana na automatycznych stacjach benzynowych.
Czy na Islandii mogę płacić kartą Revolut?
Tak. Co do zasady kartą Revolut możemy płacić w każdym miejscu, w którym przyjmowane są płatności kartowe, czyli praktycznie wszędzie.
Pewne ograniczenia dotyczą karty wirtualnej – takiej, której nie mamy fizycznie w portfelu, jako plastikowej karty, a jedynie wgraną do odpowiedniej aplikacji płatniczej w telefonie. Płatności telefonem (tzw. bezdotykowe) są akceptowane w ogromnej większości miejsc, jednak nie wszędzie.
Do wyjątków należy sieć stacji N1, gdzie automatyczne terminale płatnicze nie przyjmują płatności bezdotykowych (niezależnie od tego czy to karta Revolut czy inna). Sieć N1 jest najdroższą siecią stacji benzynowych na Islandii, ale też i najszerzej rozwiniętą, więc czasem nie ma w okolicy innej stacji i (o ile jest to stacja ściśle samoobsługowa) musimy tam zapłacić fizyczną, plastikową kartą. (Takie stacje nie przyjmują także płatności gotówką!)
Drugim, dość dziwnym, ograniczeniem są płatności na pokładzie samolotów WizzAir. Ta linia nie przyjmuje płatności kartami Revolut bez względu na to czy posiadamy fizyczną, czy tylko wirtualną kartę.
Wirtualną kartę Revolut można bardzo szybko i bez opłat wyrobić sobie klikając ten link: Otwórz kartę Revolut.
W jakich godzinach działają islandzkie sklepy?
Godziny otwarcia sklepów mogą się różnić, ale zazwyczaj są one otwarte przynajmniej od 10:00-18:00, a bardzo często do 20:00, przez wszystkie dni tygodnia. W Reykjaviku mamy też kilka dużych całodobowych supermarketów.
Sprzedaż alkoholu odbywa się wyłącznie w państwowej sieci sklepów Vinbudin i zwykle są one czynne znacznie krócej. Więcej na temat zakupów i działania sklepów spożywczych na Islandii znajdziesz w oddzielnym poradniku: Zakupy na Islandii: ceny jedzenia i godziny otwarcia sklepów spożywczych..
Czy na Islandii jest drogo?
Tak. Według wielu raportów zarówno Islandia, jak i sam Reykjavik plasują się wśród krajów (i odpowiednio: miast) świata o najwyższych kosztach życia.
Według raportu Numbeo Islandia jest najdroższym krajem świata. Koszty życia na Islandii są wg tego raportu o ok. 140% wyższe niż w Polsce (czyli niemal 2.5x wyższe).
W praktyce wiele rzeczy faktycznie kosztuje na Islandii ok. 2 do 3 razy więcej niż w Polsce, ale np. hotdog z budki kosztuje równowartość 15 zł, a specjalny hotdog w dobrej restauracji to nawet 60 zł. Więcej o cenach jedzenia, paliwa i lokalnych atrakcji znajdziesz w osobnym poradniku: Ile na Islandii kosztuje jedzenie, paliwo, atrakcje.
Czy na Islandii daje się napiwki?
Raczej nie – na Islandii co do zasady nie oczekuje się napiwków.
Ze względu na fakt, że Islandczycy zarabiają naprawdę dobrze, napiwki nigdy nie były ważną częścią ich kultury. Obecnie opłata za obsługę jest z reguły doliczana do rachunku. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, abyś nagrodził kelnera lub przewodnika tipem (z powodzeniem wystarczy 10% wartości). Zwłaszcza jeśli jesteś naprawdę zadowolony z obsługi.
Geografia, kultura, ustrój państwowy
Jaka jest powierzchnia Islandii i ile osób mieszka na wyspie?
Islandia jest niewielkim krajem, który zajmuje powierzchnię 102,775 tys. km2 (to ok. 1/3 terytorium Polski). W styczniu 2019 roku na wyspie mieszkało 356 991 osób (dane z 1 stycznia 2019), a gęstość zaludnienia wynosiła jedynie 3,2 osoby/km2.
Co jest stolicą Islandii?
Stolicą Islandii jest Reykjavik (pisany także jako Rejkiawik) – miasto w południowo-zachodniej części wyspy, nad Atlantykiem, nad zatoką Faxa.
Nazwa miasta po islandzku oznacza 'Zatokę dymów’, co zapewne powstało od mgieł lub jak głoszą niektóre legendy – od dymów okolicznych wulkanów i pary unoszącej się znad gorących źródeł.
Dziś w Reykjaviku mieszka ok. 130,000 osób, co stanowi ponad 35% populacji całej wyspy. Razem z przyległymi gminami, w tzw. regionie stołecznym, mieszka niemal 250 tys. osób, co stanowi niemal 2/3 populacji całego kraju.
Pierwsi osadnicy przybyli tu pod koniec IX w., a pierwszy spis ludności wykonano w roku 1703. Reykjavik zamieszkiwało wtedy 150 osób. W spisie z roku 1897 było to 3800 mieszkańców.
Kto jest premierem Islandii?
Od 2017 roku funkcję lidera islandzkiego rządu pełni pani Katrin Jakobsdottir, przedstawicielka Ruchu Lewicowo-Zielonego. Jest to druga w historii tego kraju kobieta na stanowisku premiera. Pierwszą była Johanna Sigurðardóttir, która piastowała tę funkcję w latach 2009-2012.
Oficjalna strona rządu Islandii: https://www.government.is/
Jakie są daty najważniejszych świąt narodowych na Islandii?
Przed zaplanowaniem podróży na Islandię, warto wiedzieć, kiedy Islandczycy mają wolne od pracy i wypoczywają. Choć podczas świąt narodowych większość sklepów i restauracji w Reykjaviku pracuje, w mniejszych miejscowościach obiekty handlowe są zazwyczaj zamknięte. W czasie trwania niektórych (np. Dnia Niepodległości) w całym kraju odbywają się koncerty, parady uliczne i rozmaite uroczystości.
1 stycznia – Nowy Rok (Nýársdagur)
Ruchome święto (w 2020 9-13.04) – Wielkanoc (Skírdagur, Föstudaginn langi, Páskadagur, Annar í páskum)
23 kwietnia – Pierwszy dzień lata (Sumardagurinn fyrsti)
1 maja Święto pracy (Verkalýðsdagurinn)
21 maja Wniebowstąpienie Pańskie (Uppstigningardagur)
1 czerwca — Poniedziałek Zielonoświątkowy (Annar í hvítasunnu)
17 czerwca — Dzień Niepodległości (Lýðveldisdagurinn)
Pierwszy poniedziałek sierpnia (w 2020 3.08) – Święto Kupców (Frídagur verslunarmanna)
25-26.12 Boże Narodzenie (Jól)
Jak wygląda system opieki medycznej na Islandii?
Islandia posiada nowoczesny system opieki medycznej, rozwinięty zwłaszcza w regionie Reykjaviku. We wszystkich większych miastach Islandii Istnieją mniejsze ośrodki medyczne i szpitale dysponujące sztabem lekarzy pierwszego kontaktu i specjalistów. W przypadku niegroźnych chorób lub urazów możesz zadzwonić pod numer 1770, aby porozmawiać z pielęgniarką lub dowiedzieć się gdzie znajduje się najbliższa klinika. W przypadku poważnych, zagrażających życiu nagłych wypadków medycznych także na Islandii obowiązuje uniwersalny międzynarodowy numer 112.
Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz na oficjalnej stronie islandzkiego odpowiednika NFZ: https://www.sjukra.is/english/tourists/
Czy EKUZ działa na Islandii?
Tak. Mimo że Islandia formalnie nie należy do Unii Europejskiej, to karta EKUZ (ang: EHIC) JEST honorowana w tym kraju. Bez ważnej karty EKUZ wszystkie usługi służby zdrowia są pełnopłatne.
W sytuacji zagrożenia zdrowia z EKUZ otrzymasz w Islandii niezbędną pomoc medyczną na zasadach takich samych jak obywatele Islandii. Badający cię lekarz decyduje, które świadczenie jest dla Ciebie niezbędne. Bierze pod uwagę Twój stan zdrowia oraz planowany okres pobytu w Islandii.
Niektóre usługi medyczne, które w Polsce są bezpłatne, na Islandii wymagają opłaty ze strony pacjenta. Trzeba więc za nie zapłacić nawet posiadając kartę EKUZ. Takie usługi to m.in.:
- wizyta u lekarza pierwszego kontaktu (koszt ok. 1200 ISK);
- domowa wizyta lekarska (3400 ISK);
- wizyta u lekarza specjalisty (5000 ISK);
- leczenie stomatologiczne;
- transport medyczny, w tym transport lotniczy (6200 ISK).
Karta EKUZ nie pokrywa także kosztów ew. specjalnego powrotu do kraju.
W sumie warto więc doubezpieczyć się od kosztów leczenia, w ramach pakietu ubezpieczeń turystycznych.
Więcej informacji: NFZ.gov.pl oraz www.sjukra.is.
W czym Islandia jest najlepsza na świecie?
Islandia zajmuje wysokie miejsca w światowych rankingach rozwoju gospodarczego, demokracji, stabilności społecznej i równości. Obecnie plasuje się następująco:
- Nr 1 wg Światowego Wskaźnika Pokoju (Global Peace Index)
- Nr 1 na liście krajów świata o najwyższych kosztach życia (wg raportu Numbeo)
- Nr 1 na świecie pod względem mediany zamożności na osobę dorosłą (ale nr 5 wg PKB per capita)
- Nr 1 na świecie pod względem liczby księgarni na mieszkańca oraz liczby wydawanych książek i magazynów na mieszkańca
- Reykjavik jest najdalej na północ położoną stolicą świata.
- 3 miejsce na świecie w spożyciu kawy na głowę mieszkańca (2016 r.)
- nad tłumem ludzi;
- w odległości mniejszej niż 50 metrów od prywatnych budynków;
- w odległości mniejszej niż 150 metrów od budynków publicznych i prywatnych poza obszarami miejskimi;
- w odległości mniejszej niż 1,5 – 2,0 km od portu lotniczego obsługującego regularne połączenia;
- poza linią wzroku pilota (BVLOS).
Islandia jest również jednym z najbardziej ekologicznych krajów świata. Praktycznie cała energia elektryczna i 85% wszelkiej energii w kraju pochodzi tu ze źródeł odnawialnych, gł. termalnych i wodnych. W 2010 r. wg Indeksu Zrównoważonego Rozwoju (Environmental Sustainability Index) zajęła pierwsze miejsce na świecie z wynikiem 93.5/100.
Mimo, że głównym przemysłem w kraju jest bardzo nieekologiczne hutnictwo aluminium, Islandia emituje tylko ok. 6 ton CO2 na mieszkańca, co jest jednym z najniższych wyników w Europie (dla porównania w Polsce to ok. 11 ton na mieszkańca).
Jaka religia jest najpopularniejsza na Islandii?
To luteranizm – około 73% mieszkańców deklaruje przynależność do tego kościoła.
Dokładniej mówiąc główną religią Islandii jest islandzki Ewangelicki Kościół Luterański (The Evangelical Lutheran Church), będący jednym z odłamów luteranizmu. Islandzka konstytucja gwarantuje obywatelom wolność religijną, ale także wsparcie i ochronę dla tej konkretnej religii (Art. 62).
Pełny tekst konstytucji islandzkiej (po angielsku) znajdziesz tu: https://www.government.is/
Czy na Islandii jest McDonald’s?
Nie. Islandia jest jednym z nielicznych państw europejskich, w których nie ma ani jednej restauracji sieci McDonald’s. Są tu natomiast obecne inne sieci tzw. fast food – np. KFC (ale np. kubełek dla dwojga kosztuje tam ok. 100 zł).
Czy na Islandii są drzewa?
Tak, choć nie tak wiele i nie tak dużych jak kiedyś.
W okresie pierwszego osadnictwa ponad 30% powierzchni kraju pokrywały lasy. W XII w. Ari Mądry opisał Islandię w księdze Íslendingabók jako zalesioną od gór do morza. Jedna z najpopularniejszych dolin na Islandii nosi tradycyjną nazwę Puszcza Thora (Thorsmork).
Jednak osadnictwo ludzkie oraz aktywność wulkaniczna zniszczyły ogromną większość tych lasów oraz pozbawiły Islandię głębokiej gleby, na której mogłyby rosnąć wysokie drzewa. Dziś choć wiele terenów, szczególnie na wschodzie i północnym zachodzie, uważa się za zalesione, to drzewa takich rozmiarów jak znamy z Polski należą do rzadkości. Jednym z miejsc, w których można je wciąż spotkać są np. okolice miasteczka Kirkjubæjarklaustur na południowym wybrzeżu, na wschód od Vik. Tam także rośnie obecnie najwyższe drzewo kraju – mierzący 25 m świerk sitkajski (jednak w bardziej sprzyjających warunkach, np. na Alasce, gatunek ten dorasta nawet do 100 m!).
Która eksplozja wulkanu była najsilniejsza w historii Islandii?
Spośród potwierdzonych erupcji historycznych za najsilniejszą uznaje się eksplozję wulkanu Bardarbunga z roku 1477 (siła VEI = 6).
Erupcja o największej emisji tzw. materiałów piroklastycznych to wybuch wulkanu Oraefajokull z roku 1362 (10 km3 tefry).
Największy wylew lawy (14.7 km3) w pojedynczej eksplozji wyprodukowała jednocześnie najbardziej śmiercionośna eksplozja wulkanu Grimsvotn-Laki z lat 1783-84. Najwięcej lawy w całej swojej historii wyprodukował wulkan Katla – łącznie to aż 25 km3.
Najkosztowniejszą eksplozją (wartość strat szacowana na 1.5-2.5 mld euro) była natomiast eksplozja wulkanu Eyjafjallajokull z roku 2010.
Najnowszą popularną wśród turystów erupcją była ta z wulkanu Fagradalsfjall, która trwała od marca do września 2021 r.
Przepisy i kwestie turystyczne
Czy na Islandii będę potrzebował przejściówki do kontaktu?
Nie.
Wyspa jest zasilana prądem o takich samych parametrach jak w Polsce i polskie wtyczki pasują do islandzkich gniazdek.
W niektórych obiektach noclegowych zdarzają się gniazdka „amerykańskie” – przystosowane do urządzeń z płaskimi wtyczkami. Recepcja wymieni takie gniazdko lub da ci przejściówkę bez problemu.
Czy na Islandii można rozbić namiot na dziko?
Tak, na Islandii można rozbić namiot na dziko, ale pod pewnymi warunkami.
Zgodnie z prawem, na Islandii można rozbić namiot i spędzić noc w dowolnym miejscu, jednak pod warunkiem, że nie jest to teren prywatny, ani obszar Parku Narodowego.
W praktyce niewiele miejsc spełnia oba te warunki, bo większość ziemi należy do prywatnych właścicieli. Według prawa w takiej sytuacji należy uzyskać zgodę właściciela terenu na spędzenie nocy. Wielu turystów potwierdza, że w praktyce rzadko jest to egzekwowane, jednak przy większości atrakcji turystycznych stoją specjalne znaki zakazujące nocowania na pobliskich parkingach.
Co ważne – spanie na dziko jest legalne wyłącznie jeśli namiot, w którym śpimy, to 'tradycyjny’ namiot rozbity na ziemi. Nie wolno natomiast spędzać nocy w samochodzie czy kamperze poza wyznaczonym kempingiem.
Źródło: serwis Islandzkiej Agencji Środowiskowej (isl. Umhverfisstofnun, ang. The Environment Agency of Iceland) – stronaWhere can you camp.
Czy na Islandii można uprawiać jazdę terenową, tzw. off road?
I tak, i nie.
Na Islandii NIE WOLNO zjeżdżać z wyznaczonych dróg, ale wiele dróg górskich (ich numer poprzedzony jest literą F – np. F208) to drogi terenowe, czasem o naprawdę wysokim poziomie trudności (np. zachodnia część F910). Najpowszechniejszą na Islandii poważną przeszkodą terenową są rzeki, które trzeba przekraczać wbród. Szczególnie znana (bo naprawdę trudna i niebezpieczna) jest droga F88 do Askja oraz przekraczanie Krossy na północnych odnogach drogi F249 w Thorsmork.
Jazda poza wyznaczonymi drogami skutkuje zazwyczaj niszczeniem unikalnej (i trudnej do odbudowania!) islandzkiej przyrody i karami opiewającymi nawet na kilka tysięcy dolarów!
Drogi górskie są zamknięte od wczesnej jesieni do początku lata, zwykle od połowy września, conajmniej do połowy czerwca. Ich dokładną mapę oraz aktualny stan najlepiej sprawdzać na oficjalnym serwisie Islandzkiego Zarządu Dróg i Wybrzeża (Vegagerðin): www.road.is.
Czy na Islandii można latać dronem?
Tak, na Islandii można latać dronem, ale w pobliżu wielu atrakcji turystycznych stworzono strefy wyłączone z tej zasady. Obowiązuje tam zakaz latania dronem.
Poza tym zakaz latania dronem obowiązuje także:
Latanie nad parkami narodowymi jest możliwe jedynie po uzyskaniu stosownej zgody.
Zgoda będzie Ci potrzeba także wtedy, jeśli chcesz latać nad obszarami chronionymi, które znajdują się pod jurysdykcją Agencji Ochrony Środowiska Islandii. Obecnie na wyspie jest ich 114.
Ważne: jeśli planujesz użyć drona do realizacji komercyjnego projektu, musisz uprzednio go zarejestrować. Zrobisz to za darmo na stronie internetowej Islandzkiego Urzędu Transportu. Obowiązek rejestracji dotyczy przede wszystkim zawodowych fotografów, dziennikarzy, naukowców zajmujących się projektami badawczymi, firm inżynieryjnych, firm z branży nieruchomości itp.
Więcej informacji na temat zasad latania dronami na Islandii znajdziesz na stronie https://www.icetra.is/aviation/drones/.
Czy na Islandii żyją niebezpieczne dzikie zwierzęta?
Nie.
Islandia jest krajem bardzo bezpiecznym. Na próżno szukać na wyspie dzikich zwierząt, które mogą zagrozić bezpieczeństwu turystów.
Witam, czy na kempingach na pewno za wszystko można zapłacić kartą? Co z opłatami za prysznice, czy na to trzeba mieć bilon? Czy miejsca (dla małych campervanów) trzeba rezerwować wcześniej, czy raczej zawsze dostępne są od ręki?
1. tak, na kempingach za wszystko można zapłacić kartą;
2. w nowoczesnych prysznicach płacimy w recepcji i dostajemy kod paskowy uruchamiający prysznic, w tradycyjnych – płacimy na recepcji i za opłatę kartą dostajemy bilon, który potem wrzucamy do mechanizmu w prysznicu;
3. miejsc dla campervanów nie trzeba rezerwować, chyba, że zależy nam na miejscu z prądem – te miejsca warto zarezerwować 1-2 dni wcześniej przez telefon lub telefonicznie sprawdzić gdzie są wolne „dziś/teraz”; innymi wyjątkami są 2 kempingi w interiorze, które od tego roku trzeba rezerwować – to Kerlingarfjoll i Landmannalaugar (tu sprawa jest nieco bardziej skomplikowana z tymi rezerwacjami – zapraszam pod link, tam jest wszystko opisane)
Czy jeśli nieletni udaje się na Islandię pod opieką babci potrzebne jest notarialne powierzenie opieki, a jeśli tak to na jaki język musi być przetłumaczone?
formalnie: tak, potrzebny jest taki dokument, przetłumaczony na język islandzki; i to nie tylko jeśli dziecko (osoba poniże 18 roku życia) podróżuje pod opieką babci, ale także jeśli podróżuje pod opieką jednego z rodziców, a nie obojga; w praktyce: podróżowałem na Islandię z nieletnią córką, a bez żony kilka razy i nigdy nikt nawet nie spytał o żaden dokument… po wylądowaniu nie są sprawdzane żadne dokumenty, poza rzadkimi przypadkami, kiedy straż graniczna jakby kogoś szuka – ale nawet wtedy osoba nieletnia podająca polski paszport do kontroli jest przepuszczana bez żadnych pytań; myślę, że w praktyce wewnątrz Schengen szansa na to, że straż graniczna zarząda notarialnego powierzenia opieki jest zaniedbywalnie niska; ale formalnie dokument jest wymagany…
Szanowny panie Arturze, czy Polak może kupić na Islandii mieszkanie lub domek i zapłacić kartą polską. Czy jest możliwe przepisane notarialne lokum na syna ? Dziękuję uprzejmie za odpowiedź
przykro mi, ale nie mogę tu istotnie pomóc – pytanie przekracza zarówno zakres mojej realnej wiedzy, jak i tematykę tej strony; obawiam się, że trudno będzie zapłacić za zakup nieruchomości kartą, choćby ze względu na prowizje banków pośredniczących; natomiast notariusze z pewnością fukcjonują na Islandii i na pewno można przepisać nieruchomość na dziecko, ale polecałbym dokładnie to sprawdzić m.in. czy szczególnie od strony podatkowej;
Chciałem dodać, że od grudnia 2022, w relacji Warszawa-Keflavik, w poniedziałki i piątki latają tanie islandzkie linie FlyPlay.
Pozdrowienia!
Dobry wieczór czy na Islandii można wymienić złotówki na korony. Podobno jest taka możliwość na lotnisku w Keglaviku? Czy to prawda że płacenie kartą z polskiego konta wpędza nas w dodatkowe koszty z powodu bankowych przeliczników? Czy możliwe jest płacenie gotówką w kraju gdzie wszyscy używają plastku ?
To jedna z najdziwniejszych legend, które ciągle żyją, mimo że właściwie najłatwiej sprawdzić jej fałszywość. A więc po kolei:
1. Tak, na lotnisku Keflavik, w hali odbioru bagażu stoją bankomaty, w których można wypłacić korony z polskiej karty; kursy są niekorzystne, ale można;
2. nie ma natomiast kantorów wymiany walut, a już na pewno żaden nie jest czynny w środku nocy, kiedy przylatują samoloty z Polski;
3. Przy wymianie walut zawsze napotkamy jakieś koszty, najwyżej mogą one być bardziej lub mniej ukryte, ale są; efektywnie płacąc za coś 3000 ISK kosztowało nas to tyle (luty 2023): 93,67 zł przy płatności kartą Revolut; 96,68 zł przy płatności kartą mBank; 105,00 zł wymieniając PLN na ISK w kantorze w Polsce przed wylotem; 116,05 zł biorąc gotówkę w bankomacie na KEF; zarówno kantory, jak i banki, jak i revolut gdzieś mają „zaszyte” pieniądze na swoje opłaty, ale finalnie zdecydowanie najtańszy jest Revolut, chociaż różnica wobec karty mBanku nie jest kolosalna; kartę revolut szybko i za darmo można założyć tu: https://revolut.ngih.net/qnQYvY (nam zawsze wystarcza taka w telefonie, bez fizycznej plastikowej karty);
4. Możliwe jest płacenie gotówką, ale widywane jest bardzo rzadko; kartą (czasem!) NIE zapłacimy wyłącznie na mocno oddalonych od cywilizacji kempingach w interiorze (zwykle i tak zapłacimy tam bez problemu, ale czasem się to zdarzy); drugim miejscem gdzie nie zapłacimy kartą jest wynajem samochodów od Polaków, którzy robią to po prostu na czarno i unikają płacenia podatków – te osoby także chcą się rozliczać wyłącznie w gotówce; poza tymi przypadkami wszędzie zapłacimy kartą i praktycznie wszędzie bezstykowo – telefonem; gotówką natomiast NIE zapłacimy np. na wielu stacjach benzynowych, szczególnie tych najtańszych, bo są one w pełni automatyczne / samoobsługowe (niektóre – głownie te droższe: N1 – wymagają jednak fizycznej karty i nie zapłacimy na nich telefonem);
także jednym słowem: przywożenie gotówki nie ma zupełnie żadnego sensu, chyba że jedziemy w interior i chcemy mieć jej trochę na wszelki wypadek.
Panie Arturze serdecznie dziękuję za odpowiedź Nie wiem więc skąd ta legenda o banku czynnym na KEF do północy i od 5 rano z przyzwoitym kursem złotówki. Świetnie Pan pisze o Islandii i ma Pan ogromną wiedzę. Budzi to moją dużą reporterską ciekawość. Czy za Pana fascynują tą wyspą kryje się jakaś historia. .. Jakie znaczenie ma dka Pana podróż… Sporo mam tych pytań na Islandię wybieram się między 10 a 24 maja. Może uda się spotkać. Ma Pan mojego maila zachęcam do kontaktu. Jestem reportażystką radiową
pisząc o 'legendzie’ miałem raczej na myśli historię o tym jak to płacenie kartą prowadzi do ponoszenia jakichś ogromnych opłat 🙂 a bank na lotnisku faktycznie jest ale: 1/ wiele samolotów z Polski przylatuje jednak po północy, więc bank jest już zamknięty; 2/ wymiana PLN -> ISK opłaca się tam słabo; wymiana PLN -> EUR w Polsce i potem EUR -> ISK na lotnisku działa zaskakująco dobrze, ale jednak i tak gorzej niż płatność kartą; dopisałem odpowiedni fragment tutaj w odpowiedzi na pytanie oraz w artykule o cenach 'w ogóle’: Ceny na Islandii: ile kosztuje jedzenie, paliwo, atrakcje. pozdrawiam
Czy 1 maja sklepy spożywcze, np. Netto, Bonus, itp. są zamknięte?
są czynne we wszystkie dni tygodnia, więc na 90% w takie 'mniejsze’ święta także, ale jescze to potwierdzimy
Wielkie dzięki za pomoc 🙂
Cześć, udało się potwierdzić jak dyskonty spożywcze 1 maja są czynne
no więc tak: nie ma tu jakiejś ścisłej zasady czy prawa, ale zwykle część jest zamknięta, ale część czynna; np. sklepy Bonus były czynne 1 maja 2023; na rok 2024 sieci chcą ogłosić plany otwarcia w grudniu, zapewne bliżej końca roku; więc powiedzmy na 90% powinny być otwarte (szczególnie te większe i w większych miastach)
Bardzo przydatne praktyczne informacje! Jednak obawiam się, że podane ceny uslug medycznych zawierają błąd w postaci brakującego conajmniej jednego zera 😉
Dziękujemy za sygnał, chociaż jest fałszywy 🙂 Sprawdziliśmy te dane ponownie i wszystko się zgadza. Na przykład wizyta u lekarza dla osoby ubezpieczonej (czyli także dla Polaków z kartą EKUZ) to 3.400 ISK. Oczywiście mówimy o państwowej islandzkiej służbie zdrowia – w przychodniach prywatnych zapewne jest drożej. To także koszt samej wizyty, bez np. dodatkowych badań, które kosztują ok. 3000 ISK. Stawki są ustalane przez islandzkie Ministerstwo Zdrowia, więc nie zmieniają się zbyt często. Przykładowy cennik: https://www.heilsugaeslan.is/um-hh/gjaldskra/
Jeśli możesz wskazać dokładniej, gdzie usługi kosztują „o zero więcej”, chętnie to zweryfikujemy i uzupełnimy odpowiednią odpowiedź.